Απότομη προσγείωση για τις προσδοκίες της ελληνικής κυβέρνησης ως προς τη στάση της Γερμανίας στη διάσκεψη του Βερολίνου, αφού η γερμανική πλευρά ξεκαθαρίζει αφενός πως τα μνημόνια Τουρκίας – Λιβύης δεν πρόκειται να τεθούν στο τραπέζι των συζητήσεων και αφετέρου πως δεν είχε εξαρχής προβλεφθεί η συμμετοχή της Ελλάδας.
Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, είχε τηλεφωνική επικοινωνία σήμερα με την Γερμανίδα καγκελάριο, Άνγκελα Μέρκελ, στην οποία εξέφρασε, σύμφωνα με πληροφορίες, τη δυσαρέσκειά του για το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν έχει προσκληθεί στη διάσκεψη και την ανησυχία του για την κατάσταση στη Λιβύη, ιδίως όπως αυτή διαμορφώνεται μετά την υπογραφή των «άκυρων μνημονίων» μεταξύ Σαράτζ-Τουρκίας.
Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, ο πρωθυπουργός έθεσε επίσης τους προβληματισμούς του για την κατάσταση ασφαλείας στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου λόγω των αποσταθεροποιητικών τουρκικών ενεργειών. Κάλεσε την κ. Μέρκελ και τους εκπροσώπους της ΕΕ που συμμετέχουν στη Διάσκεψη, να εφαρμόσουν τη σχετική απόφαση του τελευταίου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, από την οποία δεσμεύονται.
«Η συμμετοχή της Ελλάδας σε αυτή την διάσκεψη για τη Λιβύη δεν ήταν ποτέ θέμα», δήλωσε ο εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης, διευκρινίζοντας ότι αντικείμενο της διάσκεψης δεν θα είναι οι «συμφωνίες» που υπέγραψε η Τουρκία με την Λιβύη, αλλά η προσπάθεια τερματισμού της στρατιωτικής αντιπαράθεσης στην Λιβύη, η οποία, όπως είπε, κινδυνεύει να εξελιχθεί σε πόλεμο ξένων δυνάμεων «δι’ αντιπροσώπων».
«Σε κάθε Διάσκεψη πρέπει να ληφθεί μια απόφαση για την μορφή της σύνθεσης και η κυβέρνηση, το υπουργείο Εξωτερικών, η Καγκελαρία, προσανατολίστηκαν στο αντικείμενο της Διάσκεψης. Και αυτό είναι ακριβώς που προσπάθησα να περιγράψω – οι άμεσοι διεθνείς παράγοντες με επιρροή στην λιβυκή διένεξη, αυτοί συμμετέχουν σε αυτή την Διάσκεψη και αυτό βρίσκεται στο επίκεντρο της διοργάνωσης», δήλωσε ο Στέφεν Ζάιμπερτ και, απαντώντας σε αλλεπάλληλες ερωτήσεις σχετικά με τον αποκλεισμό της Ελλάδας, επισήμανε ότι η κυβέρνησή του κατανοεί την ελληνική ανησυχία σχετικά με τη συμφωνία μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης, για την οποία ωστόσο, όπως είπε, το Βερολίνο έχει ήδη λάβει θέση.
«Για αυτό το θέμα έγινε συζήτηση και στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και υπήρξαν σχετικά Συμπεράσματα, αλλά αυτό δεν είναι το θέμα το οποίο θα πραγματευτεί η Διάσκεψη της Κυριακής. Μπορώ μόνο να πω ότι βρισκόμαστε σε στενή διμερή ανταλλαγή (απόψεων) με την ελληνική κυβέρνηση», συνέχισε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος.
Διευκρίνισε επιπλέον ότι δεν είναι δική του αρμοδιότητα ο σχολιασμός της επίσκεψης του Στρατάρχη Χάφταρ στην Αθήνα, ενώ διέψευσε το δημοσίευμα της εφημερίδας Bild η οποία διερωτάται αν ο Ταγίπ Ερντογάν άσκησε πίεση στην Καγκελάριο προκειμένου να μην συμπεριληφθεί η Ελλάδα στην Διάσκεψη και αν τελικά ήταν εκείνος που υπαγόρευσε τη λίστα συμμετεχόντων.
«Όχι», απάντησε κατηγορηματικά ο κ. Ζάιμπερτ και εξήγησε ότι «η λίστα συμμετεχόντων καταρτίστηκε από τη Γερμανία και τα Ηνωμένα έθνη σε στενή συνεννόηση, βάσει των εντυπώσεων οι οποίες αποκτήθηκαν από τις πολυάριθμες συναντήσεις εργασίας της Διαδικασίας του Βερολίνου».
Κληθείς μάλιστα να εξηγήσει με ποιο κριτήριο προσεκλήθη η Δημοκρατία του Κονγκό, διευκρίνισε ότι ο Πρόεδρος της χώρας, Ντένις Σάσου Νγκουέσο, είναι επικεφαλής της Υψηλής Επιτροπής για την Λιβύη στην Αφρικανική Ένωση.
Απαντώντας σε ερώτηση, εάν η Καγκελάριος θα εκφράσει στο πλαίσιο της Διάσκεψης τη θέση που έχει λάβει η Ευρωπαϊκή Ένωση σχετικά με τη «συμφωνία» της Τουρκίας με την Λιβύη, όπως της ζητήθηκε από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, ο Στέφεν Ζάιμπερτ δήλωσε: «Σας είπα για το αντικείμενο της Διάσκεψης ό,τι μπορούσα σήμερα να σας πω. Αυτό που δεν μπορώ να κάνω και δεν θα κάνω είναι να προκαταλάβω τις συζητήσεις οι οποίες θα γίνουν στο τραπέζι ή κατά τις διμερείς συναντήσεις που μπορεί να γίνουν στο περιθώριο της Διάσκεψης».
Από την πλευρά του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών ο εκπρόσωπος Ράινερ Μπρόιλ διευκρίνισε ότι στην Διάσκεψη θα εκπροσωπηθεί και η Ε.Ε.
Αναφερόμενος στους στόχους της συνάντησης της Κυριακής, ο Γερμανός κυβερνητικός εκπρόσωπος σημείωσε ότι βασική προτεραιότητα αποτελεί η στήριξη των προσπαθειών του ΟΗΕ και του ειδικού απεσταλμένου του για την Λιβύη, «με την Διάσκεψη την οποία αυτή την Κυριακή διοργανώνουμε με μια σειρά από διεθνείς παράγοντες και χώρες με επιρροή σε αυτή την χώρα».
Αυτή είναι η προσπάθεια που γίνεται, έπειτα από προετοιμασία εβδομάδων, μηνών, συνέχισε ο κ. Ζάιμπερτ και πρόσθεσε: «Αυτή η προσπάθεια πρέπει να γίνει, διότι η κατάσταση στην Λιβύη είναι αυτή που είναι. Διότι η κρατική οντότητα είναι τόσο αδύναμη, διότι υπάρχει ο μεγάλος κίνδυνος η διένεξη στην Λιβύη να επεκταθεί σε “πόλεμο δι’ αντιπροσώπων”. Θέλουμε να συνεισφέρουμε στο να το εμποδίσουμε και ένα είναι σαφές: ότι τα προβλήματα της Λιβύης δεν μπορούν να λυθούν σε μια μέρα και μία Διάσκεψη, αλλά στην καλύτερη περίπτωση αυτό θα είναι η έναρξη μιας πολιτικής διαδικασίας υπό την αιγίδα του ΟΗΕ (…) Αυτή η Διάσκεψη σίγουρα δεν μπορεί να δώσει μια λύση, αλλά μπορεί πιθανώς να συμβάλει προς αυτή την κατεύθυνση».
Τι ζήτησε ο Δένδιας
Προηγήθηκε η έκκληση του υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Δένδια, στη Γερμανία, να επιβάλει και να εκφράσει την ευρωπαϊκή θέση για τα θέματα με την αφρικανική χώρα.
Μετά τη συνάντησή του με τον επικεφαλής του Λιβυκού Εθνικού Στρατού (LNA), Χαλίφα Χάφταρ, ο Ν. Δένδιας επισήμανε ότι η Αθήνα περιμένει από το Βερολίνο να αποτελέσει θεματοφύλακα της θέσης της Ευρώπης, η οποία έγινε σαφής στο τελευταίο ευρωπαϊκό συμβούλιο και αναγνωρίζει την ακυρότητα των μνημονίων μεταξύ της κυβέρνησης Σαράτζ και της Άγκυρας.
Μπόρελ: Nα σταλούν στρατιώτες της ΕΕ στη Λιβύη εάν χρειαστεί
«Εάν υπάρξει κατάπαυση του πυρός στη Λιβύη, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να είναι έτοιμη να βοηθήσει στην εφαρμογή και παρακολούθηση της κατάπαυσης του πυρός, ενδεχομένως και με στρατιώτες, για παράδειγμα στο πλαίσιο κάποιας αποστολής της ΕΕ», δήλωσε ο ύπατος εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την εξωτερική πολιτική Ζοζέπ Μπορέλ στο γερμανικό περιοδικό Der Spiegel.
«Στην ειδική σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ, κατέστη πολύ σαφές ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να το κάνει αυτό», πρόσθεσε ο Ευρωπαίος αξιωματούχος, o oποίος ζήτησε επίσης να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες για την παρακολούθηση του εμπάργκο όπλων στη χώρα αυτή της Βόρειας Αφρικής.
«Εμείς οι Ευρωπαίοι, έχουμε επιφορτιστεί από τα Ηνωμένα Έθνη να το εφαρμόσουμε. Στην πραγματικότητα, το εμπάργκο όπλων είναι αναποτελεσματικό, κανείς δεν ελέγχει εκεί οτιδήποτε», όπως είπε.
Ο κ. Μπορέλ επέκρινε μεν την αυξανόμενη επιρροή της Τουρκίας και της Ρωσίας στη Λιβύη, πρόσθεσε όμως ότι «ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν και ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατάφεραν τουλάχιστον να προετοιμάσουν μια προσωρινή κατάπαυση του πυρός μεταξύ των εχθρικών μερών στη Λιβύη. Αυτή είναι μια δυνητικά καλή είδηση για τον λαό της Λιβύης, αλλά δεν είναι απαραίτητα η επιβεβαίωση της μεγάλης επιρροής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επομένως, είναι σημαντικό η διάσκεψη για τη Λιβύη στο Βερολίνο να προχωρήσει με αποφασιστικά βήματα σε αυτή τη διαδικασία», κατέληξε ο επικεφαλής διπλωμάτης της ΕΕ.
