Σιμόν ντε Μποβουάρ: Η «μούσα» του υπαρξισμού

του Αντρέα Αγγελόπουλου

648

Μια εμβληματική προσωπικότητα που ύψωσε το λάβαρο του φεμινισμού.
Η σύγχρονη «υπασπίστρια» των δικαιωμάτων που συγκαταλέγεται στις μεγαλύτερες μορφές του 20ού αιώνα.


«Ο φεμινισμός είναι ο τρόπος να ζεις ατομικά και να παλεύεις συλλογικά» υποστήριζε η Σιμόν ντε Μποβουάρ. Η Γαλλίδα συγγραφέας που ύψωσε ανάστημα
και ήθελε να κλείσει στις παλάμες της, τον κόσμο με τον δικό της ξεχωριστό
τρόπο. Έγραψε πολλά μυθιστορήματα και συμμετείχε ενεργά στην πολιτική ζωή
της εποχής της. Η εκρηκτική ακτιβίστρια πίστευε πως «το παρόν δεν είναι ένα εν
δυνάμει παρελθόν. Είναι η στιγμή της επιλογής και της δράσης”.

Γεννήθηκε στις 9 Ιανουαρίου 1908 στο Παρίσι της Γαλλίας. Πώς κατάφερε να κοιτάξει την πατριαρχία στα μάτια και να την ισοπεδώσει; Ας δούμε βήμα βήμα την πορεία της
«ιέρειας» του υπαρξισμού. Η Σιμόν ντε Μποβουάρ έθεσε τα θεμέλια για το φεμινιστικό κίνημα και εμπνέει μέχρι και σήμερα τις γυναίκες. Τα αποφθέγματα της
έχουν μείνει μέχρι και σήμερα και δείχνουν τον δρόμο στην νέα γενιά. Ας βυθιστούμε όλοι μαζί στην μυθιστορηματική ζωή της Γαλλίδας που υπερασπίστηκε τα δικαιώματα των γυναικών.

Τα πρώτα βήματα που άνοιξαν τον δρόμο:

Η Σιμόν Λουσία Ερνεστίν Μαρία Μπερτράν ντε Μποβουάρ σπούδασε μαθηματικά, λογοτεχνία, ξένες γλώσσες και φιλοσοφία στη Σορβόννη όπου, εντυπωσίασε
με την δυναμικότητα και την ευρηματικότητα της. Δημοσίευσε αμέτρητα έργα
μυθοπλασίας κατά την διάρκεια της μακράς σταδιοδρομίας της. Η Ντε Μποβουάρ ήταν η μεγαλύτερη κόρη μιας αστικής οικογένειας και μεγάλωσε αυστηρά
ως καθολική. Οι γονείς της, την έστειλαν σε σχολεία μονής και ήταν τόσο ευσεβής θρησκευόμενη που σκέφτηκε να γίνει μοναχή. Ωστόσο, στα 14 εξερράγη σαν
πυροτέχνημα και δήλωσε την αθεότητα της. Από εκείνη την στιγμή έστρεψε το
ενδιαφέρον της, στη μελέτη της ύπαρξης. Η Σιμόν ντε Μποβουάρ εγκατέλειψε το
σπίτι της, το 1926 και οδηγήθηκε στη Σορβόννη. Το 1929 η Ντε Μποβουάρ
γνώρισε τον συμφοιτητή της Ζαν-Πολ Σαρτρ με την όποιο συνδέθηκε συναισθηματικά και επαγγελματικά.

«Δεν γεννιέσαι γυναίκα. Γίνεσαι»

Το 1943 η Ντε Μποβουάρ δημοσίευσε το μυθιστόρημα «Ήρθε για να μείνει» καθώς, ήθελε να εξετάσει την πολυπλοκότητα των σχέσεων και το ζήτημα του ατόμου. Έζησε μια πραγματική σχέση πάθους με τον Ζαν-Πολ Σαρτρ. «Ο
μόνος τρόπος να με πληγώσει ήταν να πεθάνει», είπε για τον Σαρτρ η Σιμόν. Το
1945 εξέδωσαν μαζί την αριστερή επιθεώρηση «Μοντέρνοι καιροί. Συμμετείχαν
στο Γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα. Το 1962 η Σιμόν κινδύνεψε να χάσει την
ζωή της καθώς, μίλησε για την κακοποίηση μιας Αλγερινής από τις γαλλικές δυνάμεις κατοχής. Προκαλεί δέος ότι, μια γυναίκα εναντιώθηκε την δεκαετία του 60
χωρίς κανένα δισταγμό. Η Ντε Μποβουάρ ύψωσε το λάβαρο του φεμινισμού. Σε
μια συνέντευξη του 1959 είχε δηλώσει: «Είμαι εναντίον όλων των μορφών καταπίεσης».
Η Σιμόν την δεκαετία του 1970 πήρε μέρος σε διαδηλώσεις που αφορούσαν το
δικαίωμα στη νόμιμη έκτρωση. Επίσης, ήταν μία από τους συγγραφείς του Μανιφέστου των 343 όπου, δήλωνε ανοιχτά πως έχει κάνει έκτρωση. Το κείμενο ξεκινούσε με μια διαπίστωση: «Ένα εκατομμύριο γυναίκες στη Γαλλία κάθε χρόνο
κάνουν αμβλώσεις. Καταδικασμένες στην παρανομία, το κάνουν σε επικίνδυνες
συνθήκες, ενώ υπό ιατρική επίβλεψη, αυτή είναι μία από τις απλούστερες διαδικασίες. Η κοινωνία φιμώνει αυτά τα εκατομμύρια των γυναικών. Δηλώνω ότι είμαι μία από αυτές. Δηλώνω ότι έκανα έκτρωση»

Το έργο που τάραξε τα νερά της πατριαρχίας:

Το «Δεύτερο Φύλο» αποτελεί το μανιφέστο του φεμινισμού. Εκδόθηκε το 1949
και προκάλεσε πολλές αντιδράσεις. Μια κριτική σχεδόν 1.000 σελίδων
όπου, πολλοί χαρακτήρισαν ως πορνογραφία ενώ, το Βατικανό το έχει τοποθετήσει στην μαύρη λίστα με τα απαγορευμένα βιβλία. «Είναι ενοχλητικό όταν κατά
την διάρκεια μιας αόριστης συζήτησης ακούμε έναν άνδρα να λέει: σκέφτεσαι
έτσι επειδή είσαι γυναίκα”. Το συγκεκριμένο έργο καθιέρωσε την Σιμόν ντε
Μποβουάρ.

Η Σιμόν ντε Μποβουάρ είναι ξεκάθαρο πως έδειξε τον δρόμο. Έκανε χρήση του
δυνατού της νου ώστε, να ισοπεδώσει τα στερεότυπα της πατριαρχικής κοινωνίας. Η Γαλλίδα συγγραφέας πέθανε στις 14 Απριλίου 1986.«Άλλαξε την ζωή σου
σήμερα. Μην στοιχηματίζεις στο μέλλον, ενέργησε τώρα χωρίς καθυστέρηση”. Ας
πορευτούμε όλοι με τα διαχρονικά λόγια της «ιέρειας» του υπαρξισμού και ας
καθορίσουμε το αύριο με όραμα.