Σε συμφωνία για την ειρήνευση στη Λιβύη, η οποία περιλαμβάνει πρόνοιες για την πολιτική μετάβαση της αφρικανικής χώρας, τον σεβασμό του εμπάργκο όπλων, τη διατήρηση της εκεχειρίας και τη συνέχιση του διαλόγου, με μια σύνοδο στη Γενεύη μεταξύ εκπροσώπων των Σαράτζ και Χάφταρ, κατέληξαν οι ηγέτες που συμμετείχαν στη Διάσκεψη του Βερολίνου.
Σύμφωνα με όσα ανακοινώθηκαν, στόχος της συμφωνίας είναι η εκεχειρία να γίνει μόνιμη κατάπαυση πυρός, ενώ όλοι, όπως τονίστηκε, δεσμεύτηκαν ότι στην κρίση της Λιβύης δεν μπορεί να υπάρξει στρατιωτική λύση.
Μέρκελ: «Περιεκτικό σχέδιο για να πάμε μπροστά»
Κατά τη συνέντευξη Τύπου, η Άνγκελα Μέρκελ δήλωσε ότι οι πλευρές συμφώνησαν να εφαρμόσουν και να μην παραβιάσουν το εμπάργκο όπλων που έχει επιβάλει το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. «Όλοι συμφωνούμε ότι πρέπει να γίνει σεβαστό το εμπάργκο όπλων, το οποίο θα πρέπει να περιφρουρηθεί με αυστηρότητα, περισσότερο από ό,τι συνέβη στο παρελθόν».
Όπως τόνισε, τα μέρη και οι δυνάμεις που τα στηρίζουν συμφώνησαν ότι δεν θα παράσχουν περαιτέρω στρατιωτική βοήθεια στις εμπόλεμες δυνάμεις στη Λιβύη όσο διαρκεί η εκεχειρία. Μίλησε για «περιεκτικό σχέδιο για να προχωρήσουμε μπροστά» και τόνισε ότι όλοι οι συμμετέχοντες «εργάστηκαν εποικοδομητικά».
Ωστόσο απέφυγε να δώσει να σαφή απάντηση για το τι θα συμβεί αν δεν τηρηθεί το εμπάργκο, λέγοντας ότι όλοι δεσμεύθηκαν να το τηρήσουν και «θα δούμε». Καθώς φαίνεται δεν έχει συζητηθεί μηχανισμός τιμωρίας για όσους παραβιάσουν το εμπάργκο όπλων, με τον Αντόνιο Γκουτέρες να παρεμβαίνει και να λέει ότι «πρέπει να τηρηθεί η απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας» για τη Λιβύη «ώστε να έχει νόημα η εξουσία του».
Η Γερμανίδα καγκελάριος επισήμανε ότι οι συμμετέχοντες στη χθεσινή σύνοδο θα συνεχίσουν να συναντιούνται τακτικά, ώστε να εξασφαλίσουν ότι η διαδικασία θα συνεχιστεί, και οι πολίτες της Λιβύης «να ζήσουν μια ειρηνική ζωή».
Ασαφής ήταν η απάντηση και για το αν υπάρχει ευρωπαϊκή συναίνεση για το θέμα της Λιβύης, καθώς η Γερμανίδα καγκελάριος δήλωσε ότι η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία συμφωνούν.
«Δεν μιλιούνται Χάφταρ και Σαράτζ»
Σε ερώτηση για το αν οι Χαλίφα Χάφταρ και Φαγέζ Αλ Σαράτζ θα συμμορφωθούν με τα συμφωνηθέντα, δήλωσε πως ναι και μάλιστα είναι η πρώτη φορά που έδωσαν από πέντε ονόματα τα οποία θα συμμετέχουν στη 10μελή επιτροπή στρατιωτικών, η οποία θα παρακολουθεί την τήρηση της εκεχειρίας.
Όταν ρωτήθηκε αν συμμετείχαν οι Σαράτζ και Χάφταρ στις συνομιλίες, η Άνγκελα Μέρκελ κατέστησε σαφές ότι αυτό ήταν πρακτικά αδύνατο: «Μιλήσαμε με τον καθένα ξεχωριστά, γιατί οι διαφορές που έχουν μεταξύ τους είναι τόσο μεγάλες που δεν μιλάνε ο ένας στον άλλο».
Γκουτέρες: «Επιτυχία λόγω της έκτασης της κρίσης»
Σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, τα μέρη συμφώνησαν σε παύση στρατιωτικών επιχειρήσεων. Τα μέρη δεσμεύτηκαν, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, για να εφαρμόσουν την εκεχειρία ώστε να πραγματοποιηθεί διάλογος για ειρηνική λύση στο πρόβλημα της Λιβύης. Επίσης συμφωνήθηκε να συνεχιστεί η διαδικασία οικονομικού διαλόγου ώστε να πραγματοποιηθούν αλλαγές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις, ώστε να αλλάξει το κλίμα στη χώρα.
Ο Αντόνιο Γκουτέρες ανέφερε επίσης ότι τις επόμενες μέρες θα γίνει στη Γενεύη συνάντηση της στρατιωτικής επιτροπής, ενώ σημείωσε πως οι συμμετέχοντες στη Διάσκεψη δεσμεύθηκαν για την προστασία του άμαχου πληθυσμού και τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Χαρακτήρισε επιτυχία τις σημερινές εξελίξεις, γιατί όπως τόνισε -ίσως αναφερόμενος και στα ελληνοτουρκικά- η κρίση είχε πάρει επικίνδυνες διαστάσεις στη Μεσόγειο.
Από την πλευρά του, ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ για τη Λιβύη, Γιασάν Σαλαμέ, τόνισε ότι επρόκειτο για μια πολύ σημαντική συνάντηση «που μας δίνει δύναμη και ελπίδα για να συνεχίσουμε».
Μάας: «Δεν τελειώσαμε σήμερα»
Ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας δήλωσε πως το θέμα της Λιβύης «δεν λήγει σήμερα. Οι προσπάθειες θα συνεχιστούν». Ανέφερε μεταξύ άλλων ότι θα δημιουργηθεί προσεχώς μια επιτροπή που θα εξασφαλίσει την υλοποίηση των σημερινών αποφάσεων.
«Οι σημερινές υπογραφές δεν φτάνουν» τόνισε και οι χώρες που «δεν προσκλήθηκαν σήμερα (σσ. πιθανώς και η Ελλάδα) θα έχουν την ευκαιρία να συμμετάσχουν στις επιτροπές» που θα δημιουργηθούν στο πλαίσιο τη συμφωνίας και αφορούν την οικονομικά και στρατιωτικά ζητήματα.
Χαιρετίζει ο Σαρλ Μισέλ
Ικανοποίηση για τα αποτελέσματα της συνόδου εξέφρασε ο πρόεδρος Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ.
Με μήνυμά του μέσω Twitter τόνισε ότι «η επιτήρηση της κατάπαυσης του πυρός στη Λιβύη και η τήρηση του εμπάργκο όπλων είναι καθοριστικής σημασίας» και πως η Ε.Ε. δεσμεύεται να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην παρακολούθηση της συμφωνίας.
Welcoming outcome of #BerlinConference which brought all regional and international actors together. #EU commits to play an important role in follow-up. Monitoring ceasefire in #Libya and respect of arms embargo is key. pic.twitter.com/KOCpqTFEhl
— Charles Michel (@eucopresident) January 19, 2020
Κόντε: Είμαστε έτοιμοι να αναλάβουμε ρόλο
Τις προθέσεις της Ιταλίας να αναλάβει ηγετικό ρόλο στη αντιμετώπιση της λιβυκής κρίσης εξέφρασε μετά τη σύνοδο ο πρωθυπουργός Τζουζέπε Κόντε.
«Είμαστε απολύτως διαθέσιμοι να δώσουμε το “παρών” στην πρώτη γραμμή, όσον αφορά μια δέσμευση για την ανάληψη ευθύνης προς αυτήν την κατεύθυνση, για την παρακολούθηση της ειρήνης».
«Προφανώς θα πρέπει να περάσουμε από ένα Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και στη συνέχεια να μπορέσουμε να καθορίσουμε αυτή τη δέσμευση έπειτα από αυτό», πρόσθεσε.
