O πρόεδρος των ΗΠΑ τοποθετήθηκε εκτενώς για τις τελευταίες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή λίγες ώρες μετά την επίθεση με δεκάδες βαλλιστικούς πυραύλους κατά δύο αμερικανικών βάσεων στο Ιράκ και πέντε ημέρες μετά το δολοφονικό χτύπημα των Αμερικανών στη Βαγδάτη. •Νέα επίθεση με ρουκέτες στη Βαγδάτη λίγο μετά το διάγγελμα Τραμπ. •Οι αντιδράσεις της Τεχεράνης και του υπόλοιπου κόσμου.
Πέντε ημέρες μετά το δολοφονικό χτύπημα των Αμερικανών στη Βαγδάτη ο πρόεδρος των ΗΠΑ τοποθετήθηκε εκτενώς για τις τελευταίες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή προσπαθώντας να δικαιολογήσει την εξόντωση του στρατηγού Κασέμ Σουλεϊμανί, χωρίς όμως να μπορέσει να δώσει πειστικές απαντήσεις για τις «τρομοκρατικές απειλές» της Τεχεράνης.
Ο Ντ. Τραμπ, στο διάγγελμα του:
Εκτίμησε πως το Ιράν φαίνεται να υποχωρεί
Ανακοίνωσε πως οι τελευταίες πυραυλικές επιθέσεις του Ιράν με στόχο αμερικανικές βάσεις στη Βαγδάτη επέφεραν ελάχιστη ζημιά χωρίς να προκληθούν απώλειες ανθρώπινων ζωών.
Εξήγγειλε νέες «ισχυρές» οικονομικές κυρώσεις εις βάρος της Ισλαμικής Δημοκρατίας.
Με στόμφο ανακοίνωσε πως όσο είναι αυτός πρόεδρος «το Ιράν δεν θα αποκτήσει ποτέ πυρηνικά».
Ανέφερε πως θα ζητήσει από το ΝΑΤΟ να εμπλακεί περισσότερο στην Μέση Ανατολή*, τονίζοντας πως οι παγκόσμιες δυνάμεις μπορεί να εργαστούν για μια νέα συμφωνία με το Ιράν για τα πυρηνικά όπλα.
Επιτέθηκε στην Ευρώπη και τις χώρες που στηρίζουν την πυρηνική συμφωνία με το Ιράν καλώντας τους να αποσυρθούν.
Είπε για τον πανίσχυρο Ιρανό στρατηγό Κασέμ Σουλεϊμανί πως «εκπαίδευε τρομοκράτες (μεταξύ των οποίων και μέλη της Χεζμπολάχ), πυροδοτούσε αιματηρούς εμφυλίους στη Μέση Ανατολή, είχε δολοφονήσει και τραυματίσει Αμερικανούς στρατιώτες κάνοντας χρήση αυτοσχέδιων μηχανισμών
Πρόσθεσε πως οι ΗΠΑ την περασμένη εβδομάδα «εξάλειψαν τον κορυφαίο τρομοκράτη στον κόσμο» αναφερόμενος στο δολοφονικό χτύπημα που οργάνωσαν οι ΗΠΑ στη αεροδρόμιο της Βαγδάτης την περασμένη Παρασκευή.
Σημείωσε ότι για πολύ καιρό τα κράτη ανεχόντουσαν την συμπεριφορά του Ιράν όμως «αυτές οι μέρες τελείωσαν».
Εκτίμησε πως η δολοφονία του Ιρανού στρατηγού «έστειλε ένα ισχυρό μήνυμα σε δυνητικούς τρομοκράτες».
Επανέλαβε πως ο Σουλεϊμανί σχεδίαζε νέες επιθέσεις ενάντια σε αμερικανικούς στόχους αλλά δεν ανέφερε ποιες εννοεί.
Μίλησε για επιθέσεις υπό την καθοδήγηση του Ιράν σε πλοία και drones των ΗΠΑ.
Προς το τέλος του διαγγέλματος, θέλησε να δείξει ένα διαφορετικό πρόσωπο
Είπε πως οι ΗΠΑ δεν θέλουν να χρησιμοποιούσαν τη στρατιωτική τους ισχύ και πως η οικονομική τους δύναμη είναι ο καλύτερος αποτρεπτικός παράγοντας
Και πως οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι έτοιμες να ασπαστούν την ειρήνη με όλους που την επιδιώκουν, συμπληρώνοτνας ότι το Ιράν πρέπει να συνεργαστεί με κοινές προτεραιότητες όπως η μάχη ενάντια στο Ισλαμικό Κράτος.
*Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Ατλαντικής Συμμαχίας, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ συμφώνησε κατά την τηλεφωνική του συνομιλία με τον πρόεδρο των ΗΠΑ ότι τα μέλη της Συμμαχίας θα πρέπει να «συνεισφέρουν περισσότερο» στη Μέση Ανατολή, όπως ζητεί ο Αμερικανός πρόεδρος.
Ρουκέτες έπληξαν την Πράσινη Ζώνη στη Βαγδάτη
Σχεδόν 24ώρες από τη σφοδρή επίθεση με δεκάδες βαλλιστικούς πυραύλους κατά δύο αμερικανικών βάσεων στο Ιράκ και λίγες μόνο ώρες από το διάγγελμα Τραμπ, τρεις ρουκέτες έπληξαν την Πράσινη Ζώνη στη Βαγδάτη όπου στεγάζονται οι ξένες πρεσβείες και κυβερνητικά κτίρια, μεταξύ άλλων η αμερικανική πρεσβεία.
Αυτόπτες μάρτυρες δήλωσαν στο Reuters ότι ακούστηκαν ηχηρές εκρήξεις και σειρήνες στην ιρακινή πρωτεύουσα. Τρεις ρουκέτες Katyusha προσγειώθηκαν 100 μέτρα μακριά από την πρεσβεία των ΗΠΑ.
Επιθυμεί ο Τραμπ να διαπραγματευτεί με το Ιράν;
Λίγο πριν το διάγγελμα Τραμπ, Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής από την Οκλαχόμα προσπαθώντας να ερμηνεύσει τις προθέσεις του Ντ. Τραμπ ανέφερε ότι επιθυμεί να διαπραγματευτεί με το Ιράν. «Ανοίγει η πόρτα στις διαπραγματεύσεις με το Ιράν», ανέφερε στους δημοσιογράφους ο James Inhofe αποκαλύπτοντας πως ο Αμερικανός πρόεδρος ήταν σε καλή διάθεση το βράδυ των ιρανικών επιθέσεων λέγοντας πως οι περιορισμένεςεπιθέσεις «ανοίγουν τις πόρτες σε ευρύτερες διαπραγματεύσεις».
Ένας δεύτερος Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής εξήρε την κυβέρνηση Τραμπ για την «υπομονή» και τη «συναίνεση» που επέδειξε μετά τις ιρανικές επιθέσεις συμπληρώνοντας πως το υπουργικό συμβούλιο «σκοπεύει να απαντήσει κατάλληλα στην τελευταία πρόκληση της Τεχεράνης».
Ο Mitch McConnell, δήλωσε: «Ως υπερδύναμη, έχουμε την ικανότητα να δείχνουμε αυτοσυγκράτηση και να μπορούμε να ανταποκριθούμε σε χρόνο και τόπο της επιλογής μας, αν χρειαστεί. Πιστεύω ότι ο πρόεδρος Τραμπ θέλει να αποφύγει τις συγκρούσεις ή τις περιττές απώλειες ζωής, αλλά είναι διατεθειμένος να προστατεύσει τις αμερικανικές ζωές και συμφέροντα».
Πυραυλική καταιγίδα στον ουρανό του Ιράκ
Με το κλίμα ανάμεσα στις ΗΠΑ και το Ιράν να παραμένει τεταμένο το μπαράζ επιθέσεων που εξαπέλυσαν τα ξημερώματα οι Φρουροί της Επανάστασης κατά αμερικανικών βάσεων στο Ιράκ δυναμίτισαν το κλίμα σε μια εύθραυστη περιοχή που μια σπίθα είναι ικανή να ανάψει το φιτίλι με απρόβλεπτες συνέπειες στη Μέση Ανατολή.
Στο στόχαστρο των Ιρανών μπήκε μία βάση στην Ιρμπίλ και μία στην επαρχία Άνμπαρ, την Άιν αλ Άσαντ. Η δεύτερη βάση είναι από τις μεγαλύτερες στην περιοχή, φιλοξενεί στρατεύματα του διεθνούς συνασπισμού του οποίου ηγούνται οι ΗΠΑ και σε αυτή υπολογίζεται ότι διαμένουν 1.500 στρατιώτες από πολλές χώρες.
Η ιρανική κρατική τηλεόραση μετάδωσε ότι 80 «Αμερικανοί τρομοκράτες» σκοτώθηκαν. Ανέφεραν, ακόμη, ότι υπάρχουν περίπου 200 τραυματίες.
Από την πλευρά της η Ουάσινγκτον ανέφερε ότι δεν έχει καμία πληροφορία για θύματα από τα ιρανική πλήγματα, προσθέτοντας ότι αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε εξέλιξη η φάση της αποτίμησης.
Η Βαγδάτη φέρεται να γνώριζε για την ιρανική επιχείρηση, όπως προκύπτει από τη δήλωση του πρωθυπουργού του Ιράκ Αντίλ Αμπντούλ Μαχντί, ο οποίος ανακοίνωσε ότι είχε δεχθεί ενημέρωση από την Τεχεράνη λίγο πριν από τις εκτοξεύσεις των πυραύλων.
Αντιδράσεις από Τεχεράνη και Ουάσινγκτον
«Οι πυραυλικές επιθέσεις σήμερα ήταν απλώς το πρώτο βήμα. Ο Τραμπ πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο να αποσύρει τις δυνάμεις του από την περιοχή ώστε να μην είναι εντός ακτίνας δράσης μας», φέρεται να δήλωσε ο αξιωματικός των Φρουρών της Επανάστασης.
Η πρώτη αντίδραση του προέδρου Τραμπ ήρθε με τον προσφιλή του τρόπου. Με μια ανάρτηση στο Twitter. «Μέχρι τώρα όλα πάνε καλά». Ακολούθησε διάγγελμα του προέδρου των ΗΠΑ επιχειρώντας να δικαιολογήσει την εξόντωση του στρατηγού Κασέμ Σουλεϊμανί.
Διάγγελμα προς τον Ιρανικό λαό απηύθυνε ο ανώτατος ηγέτης της χώρας χαρακτηρίζοντας το βραδινό χτύπημα ως «χαστούκι στο πρόσωπο των ΗΠΑ», σημειώνοντας ότι η αμερικανική παρουσία στην περιοχή είναι πηγή διαφθοράς.
Ο εκπρόσωπος της κυβέρνησης της Τεχεράνης, Αλί Ραμπιί, ανέφερε μέσω Twitter, ότι το Ιράν δεν επιδιώκει πόλεμο, αλλά θα αντιδράσει συντριπτικά σε οποιαδήποτε επίθεση.
Αυστηρό μήνυμα Ροχανί
Λίγο αργότερα, ο Ιρανός πρόεδρος Χασάν Ροχανί, υποστήριξε πως αν η Αμερική «θέλει να διαπράξει άλλο ένα έγκλημα, πρέπει να γνωρίζει ότι θα λάβει μια ακόμη πιο σκληρή απάντηση». Μιλώντας το υπουργικό συμβούλιο ο Ροχανί τόνισε: «Αν προβούν σε μια ακόμη ενέργεια, ο λαός μας και οι ένοπλες δυνάμεις μας είναι έτοιμες να αντιδράσουν»,
Στο μήνυμα που αναμεταδόθηκε από την κρατική τηλεόραση, ο Ιρανός πρόεδρος είπε ακόμα «πως η κύρια απάντηση στην Αμερική πρέπει να δοθεί από τις χώρες της περιοχής».
Και κατέληξε λέγοντας: «Έκοψαν το χέρι του αγαπητού μας Σουλεϊμανί […] Θα πρέπει να υπάρξει εκδίκηση γι΄αυτόν τραβώντας το χαλί κάτω από τα πόδια της Αμερικής στην περιοχή αυτή», είπε ακόμη ο Ιρανός πρόεδρος επαναλαμβάνοντας την επίσημη ιρανική γραμμή σύμφωνα με την οποία ο θάνατος του Σουλεϊμανί πρέπει να είναι το προοίμιο της εκδίωξης των αμερικανικών στρατευμάτων που έχουν αναπτυχθεί στη Μέση Ανατολή.
Όλα κρέμονται από μια κλωστή
Η ένταση στην περιοχή προκαλεί αλυσιδωτές αντιδράσεις. Σύμφωνα με το αμερικανικό δίκτυο CNN, μετά τις ιρανικές επιθέσεις σε αμερικανικές βάσεις στο Ιράκ, αλλά και την συντριβή του ουκρανικού Boeing, μεγάλες εταιρείες αρχίζουν να αναπροσαρμόζουν τα σχέδια πτήσεων πάνω από τον εναέριο χώρο του Ιράν ανακοινώνοντας την άμεση αναστολή τους.
Mονάδες ταχείας ανταπόκρισης των ΗΠΑ στην Κύπρο
Στις αμερικανο-ιρανικές κόντρες εμπλοκή έχει και η Κύπρος που απάντησε θετικά στο αμερικανικό αίτημα «για προσωρινή στάθμευση μονάδας ταχείας ανταπόκρισης, αποστολή της οποίας θα είναι σε περίπτωση που προκύψει ανάγκη, η εκκένωση προσωπικού διπλωματικών αποστολών των ΗΠΑ στην περιοχή, καθώς και Αμερικανών πολιτών»
Σύμφωνα με τον Κύπριο κυβερνητικό εκπρόσωπο, Κυριάκο Κούσιο, αυτό γίνεται «στο πλαίσιο της πάγιας πολιτικής για θετική αντιμετώπιση αιτημάτων που αφορούν αποκλειστικά ανθρωπιστικής φύσεως επιχειρήσεις».
Και το Ισραήλ στην εξίσωση
Το Ισραήλ θα απαντήσει με «ηχηρό» τρόπο σε περίπτωση επίθεσης του Ιράν, προειδοποίησε ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου θέλοντας να προλάβει ένα πιθανό χτύπημα από την Τεχεράνη. Ο Νετανιάχου είχε υποστηρίξει την περασμένη Παρασκευή το φονικό πλήγμα των Ηνωμένων Πολιτειών χαρακτηρίζοντάς τo «νόμιμη άμυνα».
Η ισραηλινή κυβέρνηση δεν είχε απαντήσει στις δηλώσεις υψηλόβαθμου Ιρανού αξιωματούχου, ο οποίος απείλησε την Κυριακή να μετατρέψει σε «σκόνη» ισραηλινές πόλεις, αν οι Ηνωμένες Πολιτείες λάβουν «το ελάχιστο μέτρο μετά τη στρατιωτική απάντησή μας» στη δολοφονία του Σουλεϊμανί.
Μια επίθεση που βολεύει και τις ΗΠΑ και το Ιράν;
Η φωτιά που έχει ανάψει στη Μέση Ανατολή έχει γίνει αντικείμενο σχολιασμού στον διεθνή Τύπο.
Ο Guardian φιλοξενεί ανάλυση ανταποκριτή του, ο οποίος εκτιμά ότι το χτύπημα στις βάσεις θα μπορούσε να είναι μία εξέλιξη που βολεύει και τις δύο χώρες, ώστε να αρχίσει η αποκλιμάκωση της κρίσης.
Τα στοιχεία που καταδεικνύουν κάτι τέτοιο είναι:
Οι επιθέσεις φέρεται να είναι προσεκτικά σχεδιασμένες ώστε να μην υπάρχουν θύματα, καθώς έγιναν κατά βάσεων που βρίσκονται σε κόκκινο συναγερμό εδώ και πολλές εβδομάδες.
Ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν έκανε λόγο για αμυντικό χτύπημα και όχι για τα πρώτα πυρά ενός νέου πολέμου.
Τα πρώτα σχόλια του Τραμπ επίσης έδειξαν μειωμένη ανησυχία στην Ουάσινγκτον.
Τα χτυπήματα της Τετάρτης θα μπορούσαν να αναδειχθούν σε ευκαιρία ώστε και οι δύο πλευρές να μειώσουν την ένταση χωρίς να χάσουν στο επικοινωνιακό πεδίο.
Το Ιράν θα μπορεί να πει ότι πήρε οργισμένη εκδίκηση για την εκτέλεση του Σουλεϊμανί και να συνεχίσει να ασκεί πίεση για αποχώρηση των Αμερικανών από το Ιράκ.
Οι ΗΠΑ από την πλευρά τους θα μπορούν να πουν ότι τα αντίποινα δεν ήταν ιδιαίτερα σκληρά.
Αυτό είναι το πιο πιθανό σενάριο, με ένα προαπαιτούμενο: Οι επιθέσεις να μην αποδειχθεί πως έχουν θύματα ή εκτεταμένες καταστροφές.
