Στρυμωγμένοι, σε άθλιες συνθήκες, χωρίς τροφή και νερό… αλλά χαρούμενοι
Λίγο πριν γραφτεί ο τραγικός επίλογος των εκατοντάδων αδικοχαμένων ανθρώπων, έμοιαζαν όλοι αισιόδοξοι για τη νέα ζωή που πίστευαν ότι θα ανοιγόταν μπροστά τους, αλλά η κατάληξη -όπως αποδείχθηκε την περασμένη Τετάρτη (14/06)- δεν είχε αίσιο τέλος.
Οι άθλιες συνθήκες στις οποίες μεταφέρονταν από τους διακινητές, εκμεταλλευόμενοι την ανάγκη τους, και το αδιαχώρητο που κυριολεκτικά επικρατούσε πάνω στο αλιευτικό σκάφος χωρητικότητας μόλις λίγων δεκάδων ατόμων, οδήγησαν στον θάνατο έναν τεράστιο αριθμό αθώων ψυχών.
Κάθεται ο ένας ασφυκτικά κολλημένος πάνω στον άλλον χωρίς αποθέματα τροφής και νερού, με σκοπό να ολοκληρώσουν ένα πολυήμερο και εξαιρετικά επικίνδυνο ταξίδι στη Μεσόγειο, χωρίς μέτρα ασφαλείας, προκειμένου να εκπληρώσουν το όνειρο για να φτάσουν στον προορισμό που τους υπόσχονταν οι διακινητές με αντάλλαγμα τις οικονομίες μίας ζωής.
Η πλειοψηφία των επιβαινόντων ήταν άνδρες, με ελάχιστες γυναίκες και παιδιά, ενώ ανάμεσά τους υπάρχουν και οι διακινητές, 9 εκ των οποίων έχουν διασωθεί και κατηγορούνται για ανάμειξη στην υπόθεση που στοίχισε τη ζωή σε έναν υπέρμετρο αριθμό ατόμων που πίστευαν σε ένα καλύτερο μέλλον.
Όπως φαίνεται και βίντεο, πολλοί από αυτούς σχημάτιζαν το σύμβολο της νίκης με αφορμή το ταξίδι, ωστόσο η μοίρα είχε άλλα σχέδια για αυτούς.
Σβήνουν οι ελπίδες στη θάλασσα – Διεθνείς έρευνες για το κύκλωμα δουλεμπορίας
Εκμηδενίζονται οι πιθανότητες, καθόσον περνά ο χρόνος, για την ανεύρεση επιζώντων στο σημείο του τραγικού ναυαγίου ανοιχτά της Πύλου.
Πρακτικά αναμένεται η τυπική λήξη της επιχείρησης έρευνας και διάσωσης που διεξάγει το Λιμενικό Σώμα στη θαλάσσια ζώνη όπου βυθίστηκε το μοιραίο δουλεμπορικό σκάφος. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε σε τηλεοπτική συνέντευξή του το βράδυ της Παρασκευής ο εκπρόσωπος τύπου της υπηρεσιακής κυβέρνησης, Ηλίας Σιακαντάρης, «περιμένουμε τις εισηγήσεις του Λιμενικού, των ανθρώπων που γνωρίζουν τις πιθανότητες και τις δυνατότητες να βρεθούν επιζώντες, περισσότεροι ναυαγοί. Θα τους ακούσουμε. Ακούσατε, όμως, τον Εκπρόσωπο του Λιμενικού, που σας είπε ότι ακόμη μέχρι σήμερα δεν το εξετάζουν αυτό. Η ελπίδα πεθαίνει τελευταία. Μπορεί το Λιμενικό να συνεχίσει μέχρις ότου θεωρήσει και εισηγηθεί ότι δεν έχει νόημα να συνεχιστούν οι έρευνες».
Συνεχίζονται οι έρευνες τρία πλωτά του λιμενικού μία φρεγάτα και ένα ελικόπτερο του λιμενικού. Άνεμοι εντάσεως έξι μποφόρ.
Υπενθυμίζεται πως από το ναυάγιο του υπερφορτωμένου με περισσότερους από 700 μετανάστες αλιευτικού πλοίου το οποίο ανετράπη και βυθίστηκε σε διεθνή ύδατα 47 ναυτικά μίλια νοτιοδυτικά της Πύλου το πρωί της Τετάρτης 14/6, υπό την εποπτεία του Ενιαίου Κέντρου Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης του Λιμενικού Σώματος – Ελληνικής Ακτοφυλακής, ανασύρθηκαν 78 σοροί, ενώ από τη θάλασσα περισυνελέγησαν και διασώθηκαν 104 άτομα.
Παράλληλα, σε ό,τι αφορά στη διερεύνηση των συνθηκών που οδήγησαν στο πολύνεκρο θαλάσσιο δυστύχημα, εν εξελίξει βρίσκεται η διαδικασία καταλογισμού ποινικών ευθυνών, κατ’ αρχάς εις βάρος ατόμων που συνόδευαν τους άτυχους μετανάστες. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με ανακοίνωση του Λιμενικού Σώματος, η Λιμενική Αρχή Καλαμάτας με τη συνδρομή των στελεχών της Διεύθυνσης Ασφαλείας και Προστασίας Θαλασσίων Συνόρων (ΔΑΠΘΑΣ), σε συνεργασία ως προς την έρευνα με το κινητό γραφείο επιχειρήσεων (Mobile Office) της EUROPOL, από την οποία ζητήθηκε η συνδρομή της στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Επιχειρήσεων (ΕΣΕ), συνέλαβε 9 άνδρες εκ των διασωθέντων, εθνικότητας Αιγυπτιακής, ηλικίας 26, 21, 40, 36, 32, 26, 22, 29 και 20 ετών, πλήρωμα του πλοίου οι οποίοι είχαν διακριτούς ρόλους στη μεταφορά των υπολοίπων.
Τα αδικήματα για τα οποία κατηγορούνται οι 9 Αιγύπτιοι συλληφθέντες Αιγύπτιοι αφορούν στην παράνομη είσοδο στην Ελλάδα, παράνομη διακίνηση αλλοδαπών κατά παράβαση του Ν. 3386/2005 και του Ν. 4251/2014, καθώς επίσης και παράβαση των άρθρων του Ποινικού Κώδικα 187 (εγκληματική οργάνωση), 277 (πρόκληση ναυαγίου), 302 (ανθρωποκτονία από αμέλεια) και 306 (έκθεση ζωής σε κίνδυνο).
Στους 9 φερόμενους σαν διακινητές και δουλεμπόρους οι έρευνες κατέληξαν κυρίως μέσω των καταθέσεων τις οποίες έλαβαν οι αρμόδιοι ανακριτές από τους επιζώντες. Το protothema.gr έφερε στη δημοσιότητα απόσπασμα μιας τέτοιας κατάθεσης, στην οποίαν αποτυπώνονται οι απάνθρωπες συνθήκες υπό τις οποίες διέσχιζαν τη Μεσόγειο 700 και πλέον άνθρωποι.
Πακιστανός νεαρής ηλικίας ανέφερε μεταξύ άλλων ότι «πριν από επτά μήνες έφυγα από τη Συρία και από εκεί πήγα στην Αίγυπτο. Εκεί έμεινα τρεις μήνες. Τον Φλεβάρη πήγα στο Τομπρούκ Λιβύης. Πλήρωσα 4.000 δολάρια για να πάω από τη Λιβύη στην Ιταλία. Στις 8 ή 9 Ιουνίου με φορτηγό και με άλλα περίπου εκατό άτομα πήγα σε μια παραλία στο Τομπρούκ.
» Εκεί υπήρχε ένα μικρό σκάφος και περίπου σε πενηντάδες πηγαίναμε σε ένα μεγαλύτερο που βρισκόταν εκεί. Το σκάφος αυτό ήταν χρώματος μπλε και ήταν παλιό ψαράδικο. Εκεί υπήρχαν κάποια άτομα που φαινόταν ξεκάθαρα ότι έκαναν κουμάντο στο σκάφος. Κάποιοι από αυτούς ταξίδεψαν μαζί μας και κάποιοι άλλοι έφυγαν. Ξεκινήσαμε το ταξίδι με περίπου 700 άτομα, τα οποία ήταν πάρα πολλά για το μέγεθος του σκάφους.
» Μετά από 2 ημέρες μείναμε από φαγητό και νερό. Αφού ταξιδέψαμε συνολικά 5 ημέρες καλέσαμε ένα πλοίο να μας πετάξει λίγα νερά. Την νύχτα της δεύτερης ημέρας χάλαγε συνέχεια η μηχανή του σκάφους. Την επισκεύαζαν αλλά χάλαγε ξανά. Άκουσα από το δορυφορικό κανάλι να καλεί ένα μεγάλο πλοίο το δικό μας σκάφος ρωτώντας αν χρειαζόμαστε βοήθεια. Ο δικός μας καπετάνιος είπε ‘όχι’.
» Το σκάφος ξαφνικά γύρισε από την μια μεριά γιατί είχε περισσότερο κόσμο από αυτή τη μεριά, μπήκαν νερά σε αυτό, και βυθιζόταν σιγά σιγά. Όσα άτομα ήμασταν στο πάνω κατάστρωμα πέσαμε στη θάλασσα. Διακόσια άτομα περίπου στο σύνολο. Οι υπόλοιποι έμειναν στο σκάφος και αυτό βυθιζόταν. Στην περιοχή βρισκόταν δύο μεγάλα πλοία και ένα μεγάλο θαλαμηγό που μας μάζεψε και μας έφερε εδώ.
» Αναγνωρίζω το άτομο με το νούμερο 56, με ενεργό ρόλο στο πλοίο. Το άτομο με το νούμερο αυτό μας φώναζε και μας έδινε διαταγές. Αυτό το άτομο μας έδινε φαγητό μόνο αν του δίναμε λεφτά. Μας έβριζε και μας χτυπούσε. Έκανε παρέα συνέχεια με τον καπετάνιο του σκάφους. Ακόμη αναγνωρίζω το άτομο με το νούμερο 69, που επίσης μας φώναζε» κ.λπ.
Σύμφωνα με πληροφορίες της ΕΡΤ, ο ένας εκ των 9 φερόμενων ως διακινητών και δουλεμπόρων έχει ήδη ομολογήσει, παραδεχόμενος τη συμμετοχή στην παράνομη και εγκληματική επιχείρηση μεταφοράς μεταναστών από τη Λιβύη με προορισμό την Ιταλία και ως εκ τούτου την συνενοχή του.
Το ίδιο άτομο φέρεται να έχει αποκαλύψει στις ελληνικές αρχές περαιτέρω λεπτομέρειες γύρω από την υπόθεση. Εν αντιθέσει με αυτόν, οι υπόλοιποι συγκατηγορούμενοί του εμμένουν στην εξ αρχής θέση τους ότι δεν ανήκουν σε κύκλωμα διακίνησης ανθρώπων.
Καθώς οι ελληνικές αρχές διερευνούν, με τη βοήθεια πλέον και της Europol, τον μηχανισμό δράσης των διακινητών και το διεθνές δίκτυο «εμπορίας ελπίδας», 8 από τους συλληφθέντες Αιγύπτιοι προβλέπεται να παραμείνουν στα κρατητήρια του Λιμεναρχείου Καλαμάτας έως τη Δευτέρα. Ο 9ος νοσηλεύεται, φρουρούμενος στο νοσοκομείο Καλαμάτας. Σε όλους έχει δοθεί προθεσμία ως τη Δευτέρα 20 Ιουνίου, όταν και θα απολογηθούν.
Σε ό,τι αφορά τους διασωθέντες, μεταφέρθηκαν στις εγκαταστάσεις της δομής φιλοξενίας μεταναστών στη Μαλακάσα. Εν τω μεταξύ, το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, μέσω της ειδικής Ομάδας Αναγνώρισης Θυμάτων Καταστροφών έχει αναλάβει την προσπάθεια αναγνώρισης των θυμάτων του ναυαγίου.
Η εν λόγω ομάδα έχει εγκατασταθεί στο κτήριο «Κεράνης» του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου (Λεωφόρος Θηβών 196-198, Άγιος Ιωάννης Ρέντη-Νίκαιας), ενώ έχει τεθεί σε λειτουργία τηλεφωνικό κέντρο για τη συλλογή πληροφοριών. Το τηλέφωνο και τo email επικοινωνίας με την Ελληνική Ομάδα είναι τo 2131386000 και το dvi@astynomia.gr, αντίστοιχα. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνούν από το Σάββατο 17 Ιουνίου 2023 κατά τις ώρες 09.00 έως 19.00 σε καθημερινή βάση, στα αγγλικά, αραβικά, παστό και ουρντού.
Η ελληνική ομάδα DVI, έχει αναλάβει το ανθρωπιστικό έργο της αναγνώρισης των θυμάτων από το ναυάγιο, σε συνεργασία με το Κεντρικό Λιμεναρχείο Καλαμάτας, την Γενική Γραμματεία Υποδοχής Αιτούντων Άσυλο του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου και της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας.
Στο κτήριο Κεράνης, επίσης, θα γίνεται η υποδοχή των συγγενών των θυμάτων για την εξέτασή τους και τη λήψη βιολογικού υλικού (DNA), κατόπιν σχετικής συνεννόησης μαζί τους.
Σχετικά με ένα αμφιλεγόμενο και πολυσυζητημένο σημείο, το σχοινί το οποίο έριξε σκάφος του λιμενικού στο αλιευτικό σκάφος λίγο πριν από τη βύθισή του, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Ηλίας Σιακαντάρης ανέφερε σε συνέντευξή του ότι «το Λιμενικό δεν έδωσε σχοινί προσέγγισης. Σχοινί χρησιμοποιείται στη θάλασσα για ρίψη εφοδίων από τα δύο παραπλέοντα εμπορικά. Σχοινί, αλλά όχι ρυμούλκησης, χρησιμοποίησε για λίγα λεπτά και το Λιμενικό κατά την προσέγγισή του από απόσταση. Το πήραν οι επιβάτες στο αλιευτικό για λίγα λεπτά, αλλά στη συνέχεια το πέταξαν στη θάλασσα και συνέχισαν την πορεία τους. Δεν υπήρχε σχοινί πρόσδεσης. Ήταν σχοινί προκειμένου να σταθεροποιηθούν, να πλησιάσουν, να δουν αν θέλουν οποιαδήποτε βοήθεια. Την αρνήθηκαν και λέγοντας ‘no help… Go Italy’ και συνέχισαν την πορεία τους».
Τέλος, σε άλλη συνέντευξή του, συνομιλώντας με τον Νίκο Χατζηνικολάου στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του Αντ1 την Παρασκευή, ο κ. Σιακαντάρης δήλωσε ότι «στο Λιμενικό υπηρετούν επαγγελματίες άντρες και επαγγελματίες γυναίκες και είναι πολύ σημαντικό να εμπιστευόμαστε αυτούς τους επαγγελματίες. Να εμπιστευόμαστε την εμπειρία τους, την κατάρτισή τους, την εκπαίδευσή τους και είναι επίσης σημαντικό να εμπιστευόμαστε και τους θεσμούς και τα Σώματα της ελληνικής Πολιτείας. Έτσι, και τα στελέχη θα κάνουν κάθε φορά καλύτερα τη δουλειά τους και οι θεσμοί θα μας εκπροσωπούν καλύτερα διεθνώς.
» Με βάση τα στοιχεία που έχουμε μέχρι αυτή τη στιγμή, με βάση τις αναφορές που έχουν κάνει τα στελέχη του Λιμενικού Σώματος, και με βάση και τις μαρτυρίες των πληρωμάτων των παραπλεόντων πλοίων, τα οποία βρέθηκαν εκεί, όπως είπατε και στο ρεπορτάζ σας, σχετικά σύντομα, αμέσως μετά την γνωστοποίηση ότι υπάρχει ένα αλιευτικό με αυτές τις συνθήκες εκεί, μπορούμε να πούμε ότι με βάση αυτά το Λιμενικό έδρασε σύμφωνα με το ελληνικό, το ενωσιακό και το διεθνές Δίκαιο. Έδρασε σύμφωνα με τις αρχές του Ανθρωπισμού, καθώς έσπευσε εκεί όταν χρειάστηκε, παρακολούθησε το πλοίο, καθώς δεν μπορούσε να επέμβει, αφού έλεγαν ότι δεν χρειάζονται βοήθεια. Επικοινώνησε μαζί τους επανειλημμένως και παρενέβη όταν χρειάστηκε, όταν πλέον το πλοίο ήταν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πέρα από κάθε αμφιβολία και πέρα από κάθε έκκληση. Αλλά, πρέπει να έχουμε στο μυαλό ότι έχει επιληφθεί ήδη η Δικαιοσύνη. Υπάρχει ένα ολόκληρο πλέγμα Δικαίου, το οποίο καλύπτει αυτές τις περιπτώσεις και νομίζω ότι θα πρέπει να περιμένουμε και τις ανακρίσεις, οι οποίες είναι σε εξέλιξη αυτή τη στιγμή και τις πληροφορίες που συλλέγονται από τους ναυαγούς, όσους έχουν επιβιώσει, για να έχουμε μία απολύτως πλήρη εικόνα.
» Το Διεθνές Δίκαιο έχει πολύ συγκεκριμένες προβλέψεις για αυτές τις περιπτώσεις. Κάθε χώρα, κ. Χατζηνικολάου, έχει δικαίωμα να σταματά και να ερευνά σκάφη στα χωρικά της ύδατα. Τα χωρικά ύδατα για την Ελλάδα είναι δώδεκα ναυτικά μίλια στο Ιόνιο, έξι ναυτικά μίλια στο Αιγαίο. Υπάρχει μια ζώνη, η συνορεύουσα ζώνη, την οποία η Ελλάδα δεν έχει ενεργοποιήσει. Αφορά μία επιπλέον ζώνη δώδεκα μιλίων πέραν των χωρικών υδάτων. Στα σαράντα επτά μίλια μακριά από την Πύλο που βρισκόταν το πλοίο, βρισκόταν πέραν αυτών των ορίων. Βρισκόταν στο FIR Αθηνών, δηλαδή της ζώνης στην οποία είναι υπεύθυνη κάθε χώρα για τις αεροπορικές πληροφορίες, αλλά σ’ αυτή τη ζώνη και για επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης, το Κράτος μπορεί να δράσει μόνο μετά από αίτημα, το οποίο σαφέστατα δεν υπήρξε.
» Η Υπηρεσιακή Κυβέρνηση εξ ορισμού είναι μία Κυβέρνηση, η οποία οφείλει να εγγυάται τη συνέχεια του Κράτους. Δεν θα ολοκληρωθεί τίποτα σε αυτή την Κυβέρνηση, στη διάρκεια ζωής αυτής της Κυβέρνησης. Αν οι έρευνες πάνε παραπέρα, πρόκειται να αναλάβουν οι δικαστικές Αρχές, έχουν αναλάβει ήδη οι δικαστικές Αρχές. Θα γνωρίζετε, άλλωστε, ότι ο Εισαγγελέας, ο κ. Ντογιάκος πως επιφόρτισε τον αντιεισαγγελέα, τον κ. Γιώργο Οικονόμου, να εποπτεύει αυτές τις έρευνες.
» Φυσικά και θα συνεχιστούν οι έρευνες για επιζώντες. Περιμένουμε τις εισηγήσεις του Λιμενικού, των ανθρώπων που γνωρίζουν τις πιθανότητες και τις δυνατότητες να βρεθούν επιζώντες, περισσότεροι ναυαγοί. Θα τους ακούσουμε. Ακούσατε, όμως, τον Εκπρόσωπο του Λιμενικού, που σας είπε ότι ακόμη μέχρι σήμερα δεν το εξετάζουν αυτό. Η ελπίδα πεθαίνει τελευταία. Μπορεί το Λιμενικό να συνεχίσει μέχρις ότου θεωρήσει και εισηγηθεί ότι δεν έχει νόημα να συνεχιστούν οι έρευνες».
