Η λιβυκή κρίση και η αδιάκοπη ιταλική κινητικότητα

427

Η Ιταλία καθορίζει τη γραμμή της για τη Λιβύη, με μόνο στόχο να μη βρεθεί εκτός εξελίξεων. Τις περασμένες εβδομάδες επισκέφθηκαν τη Ρώμη και συνομίλησαν με τον πρωθυπουργό Τζουζέπε Κόντε τόσο ο πρόεδρος της κυβέρνησης εθνικής συνεργασίας της Λιβύης, Φαγέζ αλ Σαράτζ, όσο και ο στρατάρχης Χαλίφα Χάφταρ. Οχι την ίδια μέρα, διότι ο ένας ένιωθε να μειώνεται από την παρουσία του άλλου.

 

Παράλληλα, τόσο ο Κόντε όσο και ο υπουργός Εξωτερικών, Λουίτζι ντι Μάιο, ανέπτυξαν έντονη διπλωματική δραστηριότητα. Ο πρώτος είχε συναντήσεις με τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν και με τον Αιγύπτιο Αλ Σίσι. Ο δεύτερος είδε τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Τσαβούσογλου και αμέσως μετά επισκέφθηκε το Αλγέρι και την Τύνιδα.

Ο προφανής, κύριος στόχος της Ρώμης είναι να μπορέσει να αποδειχθεί ρυθμιστικός παράγοντας για μια πολιτική λύση της λιβυκής κρίσης ή, τουλάχιστον, να μη βρεθεί απομονωμένη, όπως είχε συμβεί μετά την πτώση του καθεστώτος του Μουαμάρ Καντάφι.

Πρώτα απ’ όλα διότι στις νότιες περιοχές της Λιβύης δραστηριοποιείται η ιταλική εταιρεία υδρογονανθράκων Eni και ο ανταγωνισμός με τη Γαλλία, για την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων της χώρας, είναι πολύ μεγάλος. Αλλά και για να μπορέσουν να αποφευχθούν δύο σοβαροί, όσο και ρεαλιστικοί κίνδυνοι: η θεαματική αύξηση των προσφυγικών ρευμάτων από την αντίπερα όχθη της Μεσογείου και η ενδεχόμενη άφιξη, στην Κάτω Ιταλία, επίδοξων ισλαμιστών τρομοκρατών.

Για τον λόγο αυτό, άλλωστε, ο Ιταλός υπουργός Αμυνας Λορέντσο Γκουερίνι τοποθετήθηκε ανοιχτά υπέρ της πλήρους επαναλειτουργίας της ευρωπαϊκής ναυτικής αποστολής Sophia, η οποία είχε ατονήσει λόγω, κυρίως, της αρνητικής στάσης του Ιταλού πρώην υπουργού Εσωτερικών, Ματέο Σαλβίνι. Τώρα η Ρώμη τάσσεται υπέρ της ενισχυμένης επανέναρξής της, ώστε να περιοριστεί η παράτυπη μετανάστευση, να μπορούν να διασώζονται «απελπισμένοι της θάλασσας» που κινδυνεύουν να ναυαγήσουν, αλλά και να σταματήσει η συνεχής, παράνομη μεταφορά όπλων στη Λιβύη.

Ο Τζουζέπε Κόντε δεν κρύβει, επίσης, ότι θα ήθελε να μπορέσει να ηγηθεί η Ιταλία μιας ευρωπαϊκής ειρηνευτικής δύναμης στη βορειοαφρικανική αυτή χώρα. Το σημείο αναφοράς, για τον Ιταλό πρωθυπουργό, είναι η ειρηνευτική αποστολή στον Λίβανο, πάντα υπό ιταλική διοίκηση, από το 1982 μέχρι το 1984. Πολλοί αναλυτές, όμως, θεωρούν ότι δεν θα είναι και τόσο εύκολο να επιτευχθεί ο στόχος αυτός, λόγω της βούλησης πολλών άλλων ευρωπαϊκών χωρών να παίξουν πρωταγωνιστικό ρόλο. Αλλά και επειδή μια τέτοια αποστολή, παρά τις πιθανές καλές προθέσεις, θα μπορούσε να επισπεύσει τη διχοτόμηση της χώρας, επισημοποιώντας την ήδη υπάρχουσα κατάσταση.

Σε ό,τι αφορά, τέλος, τους συνολικούς χειρισμούς της ιταλικής κυβέρνησης, δεν λείπουν και φωνές που επικρίνουν την κυβέρνηση συνεργασίας «πεντάστερων» και Κεντροαριστεράς, για έλλειψη σαφούς και μακρόπνοου σχεδιασμού: Προσπαθεί να τα ’χει καλά με τη Μόσχα, την Αγκυρα και την Ουάσινγκτον. Στήριξε τη διεξαγωγή της Διάσκεψης του Βερολίνου, αλλά θα ήθελε να μην επισκιαστεί από τους χειρισμούς της Μέρκελ. Στηρίζει πιο δυναμικά τον Αλ Σαράτζ, αλλά συγχρόνως καταδικάζει τα τουρκο-λιβυκά μνημόνια. Μια πολυσύνθετη στρατηγική, η οποία κινδυνεύει να μπερδέψει ακόμη και τους Ιταλούς διπλωμάτες.