Ο μέγας θεωρητικός του θεάτρου Κονσταντίν Στανισλάφσκι «Αυτό που είσαι είναι χίλιες φορές πιο ενδιαφέρον και από τον καλύτερο ηθοποιό που ονειρεύεσαι να γίνεις».
Ο Στανισλάφσκι θεωρούσε τους ηθοποιούς του κινητά συναισθήματα αλλά απαλλαγμένα από τις χαώδεις διαστάσεις ενός ρόλου στην πραγματική τους ζωή, αν και πολλές φορές οι μέθοδοι του δημιούργησαν ρόλους καθώς οι ηθοποιοί έφταναν σε υψηλά επίπεδα αυτοψυχανάλυσης.
Ο Στανισλάφκσι έδινε βάση πρώτα στον άνθρωπο. Τον ενδιέφερε πρώτα η εσωτερικότητα και μετά η προοπτική του ηθοποιού. Πίστευε στους ηθοποιούς του.
Πολλές φορές κοιτάμε μόνο τα φώτα και αυτό είναι η αλήθεια. Ύστερα τον σάλο που ξέσπασε με τις καταγγελίες των ηθοποιών ανοίγοντας ένα νέο κεφάλαιο στον κόσμο του θεάτρου, καθώς είναι καιρός να πάψει αυτή η αρχέγονη αντίληψη της υπερεξουσίας του καθενός σκηνοθέτη ή του «γερού στομαχιού» πάνω στο οποίο ο εκάστοτε σκηνοθέτης παρενοχλεί, καταπιέζει, υποσκάπτει και κατακρεουργεί ανθρώπινες ευαισθησίες και να εξυγιανθεί επιτελούς αυτός ο χώρος, πολλοί έσπευσαν να μιλήσουν για τη δική τους εμπειρία. Σε αυτό το σημείο να πω πως είμαστε όλοι μαζί τους.
Ο Ερρίκος Μιλιάρης ήταν ένας από αυτούς. Εγώ θα σας μιλήσω για τον άνθρωπο Ερρίκο. Αυτόν ήθελα να γνωρίσω, αυτόν και γνώρισα.
«Είναι πιο ανθρώπινη συνέντευξη που έχω δώσει και σε ευχαριστώ πολύ γι`αυτό» μου είπε και πραγματικά ένιωσα τεράστια ευγνωμοσύνη.
Πολλές φορές όταν “σκάει” ένα θέμα της επικαιρότητας καταλαβαίνω πως το gossip πουλάει πιο πολύ.
Από την πρώτη στιγμή που έστειλα το μήνυμα μου στον Ερρίκο του εξήγησα τις προθέσεις μου, του είπα πως δεν του στέλνω για να μου μιλήσει για όσα συνέβησαν, ότι έγινε έγινε, ότι είπε το είπε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που χρησιμοποιεί.
Ο ίδιος με ευχαρίστησε για την στάση μου απέναντι του. Πάνω από όλα, πίσω από τα φώτα μιας σκηνής, πίσω από την ειδησεογραφία μιας ιστοσελίδας είμαστε άνθρωποι.
Καταλαβαίνω επίσης πως πάνω στον ανταγωνισμό και στον παροξυσμό να βγει μια είδηση πολλές φορές ορισμένοι, δεν λογαριάζουν τον προσωπικό χώρο των ανθρώπων.
Τον ευχαριστώ ιδιαίτερα για την εμπιστοσύνη που μου έδειξε.
Στο δια ταύτα, ο Ερρίκος είναι ένας αρκετά ταλαντούχος άνθρωπος. Γράφει ποίηση, ασχολείται με τη μουσική ερασιτεχνικά και αν καθίσεις να μιλήσεις μαζί του θα δεις έναν πολύ ευαίσθητο άνθρωπο με το δικό του σύστημα αρχών.
Ρομαντικό ρεαλιστή θα τον χαρακτήριζε κάποιος. Ήταν σαν γνωριζόμασταν χρόνια. Η οικειότητα είναι σπουδαίο πράγμα.
Από εκείνο το «κύριε Μηλιάρη καλησπέρα σας» μέχρι να τον καλέσω στην οικογενειακή μας επιχείρηση για φαγητό, δεν χρειάστηκε πολύς χρόνος. Προσαρμοστήκαμε γρήγορα σε ένα φιλικό κλίμα.
Όπως λέω πάντα οι σπουδαίοι καλλιτέχνες είναι εκείνοι που μένουν άνθρωποι και πίσω από τα φώτα.
Ο Ερρίκος έχει μια ιδιαίτερη πνευματικότητα και πάνω από όλα ευγένεια. Είτε σε φιλικό, είτε σε ερωτικό, είτε σε επαγγελματικό επίπεδο το θέμα της ευγένειας είναι το «Α» και το «Ω»
Ζούμε σε καιρούς που έχουμε ξεχάσει να λέμε έναν λόγο προτροπής, ενθάρρυνσης, έναν λόγο ανθρώπινο και ένα ευχαριστώ.
Αλλά ας μην φλυαρώ και σας καθυστερώ, πάμε να τον γνωρίσουμε μέσα από τη συνέντευξη που μου παραχώρησε για λογαριασμό του Lay-Out.gr!
- Καλησπέρα Ερρίκο και καλώς όρισες στην σελίδα του Lay-Out.Gr. Είναι μεγάλη μου χαρά που δέχτηκες να μου παραχωρήσεις την παρούσα συνέντευξη. Σεβόμενος την επιθυμία σου να μην μπούμε σε διαδικασίες που θα επιβαρύνουν τις ψυχολογικές σου αντοχές θα ήθελα πάνω από όλα να σε ευχαριστήσω για την εμπιστοσύνη σου. Η πρώτη μου ερώτηση είναι απλή. Πότε πήρες την απόφαση να γίνεις ηθοποιός και τι σε ώθησε σε αυτή;
Γεια σου Παναγιώτη. Εγώ σε ευχαριστώ. Πριν σου απαντήσω στην ερώτηση, να διευκρινίσω πως δεν είναι ζήτημα «ψυχολογικής αντοχής» σε σχέση με το συμβάν με τον σκηνοθέτη που δημοσίευσα, αλλά πιο πολύ σε σχέση με την αναπαραγωγή του θέματος που ζητείται κάποιες φορές από τα μέσα ενημέρωσης. Εγώ ό,τι είχα να πω το έγραψα στις δημοσιεύσεις μου, και δε βρίσκω λόγο να ξαναλέω τα ίδια. Και σαν ηθοποιός, θεωρώ πως ο μόνος λόγος για να απασχολήσω τα μέσα ενημέρωσης είναι η δουλειά μου. Απ’ τη στιγμή που όλη αυτή η ιστορία είναι κάτι άλλο, όποιος θέλει μπορεί να αναπαράγει την είδηση (είναι σημαντική ιστορία όλο αυτό που γίνεται, αδιαμφισβήτητα) αλλά δεν χρειάζεται εγώ σαν άτομο να «πάρω τα φώτα» πάνω μου γυρνώντας την ίδια ιστορία από εδώ και από εκεί. Σε ευχαριστώ κι εγώ λοιπόν για την κατανόηση .
Τώρα, στην ερώτησή σου… Εγώ αποφάσισα να γίνω ηθοποιός όταν ήμουν 8 χρονών. Ακόμα προσπαθώ να αναλύσω τι με ώθησε σε αυτή την απόφαση γιατί όπως καταλαβαίνεις ήταν τέτοια η ηλικία που δεν μπορώ να θυμηθώ και ακριβώς. Πιστεύω πως μεγάλο ρόλο αρχικά έπαιξε η αδελφή μου, που από πολύ μικρή ηλικία παίζαμε ένα παιχνίδι. Εκείνη με έντυνε με διάφορα ρούχα φτιάχνοντας «ρόλους» και μετά εγώ παρουσιαζόμουν στην οικογένεια και τους έπαιζα χαχα. Κάπου έχω ακόμα και ένα άλμπουμ φωτογραφιών με όλους αυτούς τους «ρόλους». Μετά σίγουρα βοήθησαν οι ταινίες που στο σπίτι μου ήταν σύνηθες μέσο ψυχαγωγίας, ειδικά οι ελληνικές. Θαύμαζα διάφορους ηθοποιούς βλέποντας τις ταινίες, ενθουσιαζόμουν πάρα πολύ με τη Ρένα Βλαχοπούλου, αλλά νομίζω το μεγάλο κλικ έγινε όταν πρωτοείδα τον Δημήτρη Χορν. Κανά δυο χρόνια μετά (που ήδη είχα ξεκινήσει να παίζω ερασιτεχνικό θέατρο) είδα και ταινία με τον Αλ Πατσίνο πρώτη φορά και εκεί όλα πήραν οριστικά τον δρόμο τους.
- Είσαι από τους ανθρώπους που λένε πως η Τέχνη είναι η ζωή τους ή θεωρείς πως η εξάρτηση από κάτι μας στερεί τη φαντασία;
Είμαι από τους πρώτους και το δεύτερο που λες δεν το έχω σκεφτεί ποτέ έτσι και με προβλημάτισες τώρα. Χαχα.
Πάντως σίγουρα δεν εννοώ ότι η τέχνη είναι η ζωή μου με την έννοια του ότι δεν έχω άλλα ενδιαφέροντα ή δεν με απασχολεί τίποτα άλλο. Όχι. Καταρχάς μου αρέσουν πολλές μορφές τέχνης. Θέατρο, ποίηση/λογοτεχνία, μουσική κτλ. Έτσι κι αλλιώς θεωρώ πως ένας ηθοποιός πρέπει να είναι καλλιτέχνης σφαιρικά, να ενδιαφέρεται δηλαδή και για όλα τα είδη τέχνης (έχει σημασία μεγάλη στη δουλειά του ηθοποιού αυτό, έστω και ασυνείδητα). Εννοώ, όμως, πως η τέχνη δεν είναι δουλειά με τη στενή έννοια του όρου. Είναι τρόπος που βλέπεις τη ζωή. Είναι αισθητική. Οπότε δεν γίνεται η τέχνη να μην είναι η ζωή μου, αφού η τέχνη είναι τα μάτια μου. Οτιδήποτε βλέπω, βιώνω και ούτω καθεξής, βιώνεται μέσα από μια καλλιτεχνική ας το πούμε ψυχή, αλλά μεταφράζεται αυτομάτως και καλλιτεχνικά το ίδιο το βίωμα καθεαυτό. Είναι αμφίδρομη σχέση. Αυτό που σίγουρα μπορώ να σου πω όσο μεγαλώνω και ωριμάζω σιγά σιγά, είναι πως συνειδητοποιώ ότι όσο περισσότερο με απογοητεύει η ζωή, τόσο περισσότερο θέατρο θέλω να κάνω, και αντίστοιχα το ίδιο τις στιγμές που η ζωή με ενθουσιάζει. Χαχα. Οπότε μοιραία με βλέπω να δίνομαι στο θέατρο ολοκληρωτικά όσο περνούν τα χρόνια.
- Ο Ουίλιαμ Σαίξπηρ έγραψε κάποτε ένα σπουδαίο έργο με τίτλο «Η Κωμωδία των Παρεξηγήσεων», έργο που είχε συμμετάσχει πριν λίγα χρόνια. Θα το πω λίγο αλληγορικά. Θεωρείς ότι η κοινωνία μας είναι μια «κωμωδία παρεξηγήσεων» και γιατί έχουμε την τάση να παρεξηγούμε τα πάντα;
Δεν ξέρω αν είναι τόσο ζήτημα παρεξήγησης, όσο εγωπάθειας. Το θέμα δεν είναι το αν παρεξηγούμε, γιατί αυτό προϋποθέτει σίγουρα την πρόθεση να καταλάβουμε κάτι και ας το παρεξηγήσουμε μετά. Εμείς πια δεν κάνουμε καν την προσπάθεια να καταλάβουμε το οτιδήποτε. Είμαστε στην εποχή που «εμάς κανείς δεν μας καταλαβαίνει». Όλα γυρνούν μέσα από αυτό το «εγώ» και «εμένα» . Θέλουμε όλοι να μας καταλάβουν και κανείς δεν κάνει την προσπάθεια να καταλάβει κανέναν. Αν αυτό το θέσουμε ως μια μεγάλη παρεξήγηση (για τον τρόπο που ζούμε δηλαδή) τότε, ναι, τον δέχομαι τον όρο.
- Διάβασα προχθές ένα σχόλιο στο διαδίκτυο που με λύπησε ιδιαίτερα. Κάποιος σχολίασε το εξής «Ο πιο όμορφος τρόπος να κρύψει κάποιος την ανισόρροπη εγωπάθεια του. Είμαι ηθοποιός». Τι θα απαντούσες σε αυτό;
Καταλαβαίνω τι εννοείς όταν λες πως σε λύπησε, αλλά εν μέρει καταλαβαίνω και το σχόλιο. Δεν ξέρω σε τι αναφερόταν το σχόλιο, γιατί αν αναφερόταν στο κίνημα metoo και σε όλα αυτά που συμβαίνουν, τότε σαν σχόλιο είναι αισχρό. Αλλά αν μιλήσουμε πιο φιλοσοφικά για τη δουλειά μας, ναι, το ζήτημα της εγωπάθειας είναι κατά μεγάλο ποσοστό ίσως ο λόγος εκκίνησης κάποιου να γίνει ηθοποιός. Αλλά μετά, όπως τα πάντα, είναι θέμα παιδείας, καλλιέργειας και εξέλιξης. Η εγωπάθεια μπορεί να είναι ο λόγος που ίσως μας φέρνει στο θέατρο, αλλά το να είσαι πια «ηθοποιός» είναι υπόθεση βαθιάς και πολύπλευρης παιδείας. Ηθοποιός για εμένα δεν είναι κάτι που είσαι, αλλά κάτι που κυνηγάς να γίνεις, ίσως και εφ’ όρου ζωής.
- Ζούμε μια κατάσταση αρκετά εύθραυστη, ψυχοφθόρα και επικίνδυνη. Πως βίωσες τις δύο καραντίνες και ποια σε δυσκόλεψε περισσότερο;
Σίγουρα όλο αυτό που ζούμε φαντάζει σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Είναι να τσιμπιέσαι. Είναι στιγμές που νιώθω πως κάποιος μας κάνει φάρσα και κάποια στιγμή θα αποκαλυφθεί και θα τελειώσουν όλα. Χαχα. Απ’ την άλλη εγώ βρήκα τον τρόπο να κερδίσω κάτι από όλο αυτό. Έτσι κι αλλιώς από ό,τι κι αν γίνει, πάντα υπάρχει κάτι να μάθεις και να συνειδητοποιήσεις που θα σε πάει ένα βήμα παρακάτω. Η πρώτη καραντίνα ήταν αδιαμφισβήτητα πιο δύσκολη γιατί ήταν και ιστορικό σοκ όλο αυτό και πολύ πρωτόγνωρο, γρήγορα όμως άρχισα να αντιλαμβάνομαι την τεράστια σημασία του προσωπικού χρόνου, της εσωτερικής ανασυγκρότησης, της «ησυχίας» και παράλληλα της αγκαλιάς και της αγάπης (πράγματα που η αξία τους φανερώθηκε έντονα τώρα που «απαγορεύτηκαν»). Ασυζητητί όλο αυτό είναι κάτι που πρέπει να τελειώσει όσο πιο γρήγορα γίνεται, απλώς σου λέω τώρα και τι «μάθημα» μπορεί να υπάρξει, για εμένα, μέσα από αυτή την κατάσταση.
- Το Support art workers ήταν ένα hashtag που ένωσε όλους τους ηθοποιούς. Υπάρχει τελικά ένωση ή πιστεύεις πως ορισμένοι το έκαναν μόνο και μόνο για «μόδα»;
Είναι απλή η απάντηση. Φυσικά από πολλούς έγινε και λόγω «μόδας». Αλλά την ιστορία δεν την αφορούν τα κίνητρα. Τα γεγονότα την γράφουν την ιστορία. Τα κίνητρα είναι άλλο πεδίο ανάλυσης. Όταν πρέπει να γίνει κάτι μαζικό και «ιστορικό» χρειάζεσαι ένα μαζικό γεγονός. Μέσα σε αυτό δεν περιμένεις το σύνολο αυτής της μάζας να έχει υψηλές προθέσεις και ανώτερα κίνητρα. Δεν είναι της παρούσης ως προβληματισμός. Έπρεπε κάτι να αλλάξει, να ασκηθεί μια μεγάλη πίεση και το support έπρεπε να είναι μαζικό για να πετύχει και το πέτυχε. Και δεν πειράζει αν πολλοί το έκαναν από «μόδα» ή για άλλους λόγους. Το θέμα είναι ότι πέτυχε.
- Στο σχολείο καλός μαθητής ή τα φορτώνες στον κόκορα; (γέλια). Θα ήθελες να μοιραστείς μαζί μου κάποια έντονη ανάμνηση σου από εκείνα τα χρόνια;
Μέχρι και τη δευτέρα γυμνασίου πες, καλός ήμουν. Μετά τα φόρτωσα στον κόκορα εντελώς. Χαχα. Εγώ ρε συ όλα αυτά τα χρόνια έπαιζα και ερασιτεχνικό θέατρο κάθε χρόνο και περίμενα να τελειώσω το σχολείο για να μπω στη δραματική σχολή. Δεν υπήρχε κάτι άλλο. Επίσης δεν με ενέπνεε το σχολείο (με εξαίρεση κανά δυο καθηγητές, αλλά αυτό είναι θέμα ανθρώπων και όχι συστήματος). Διάβαζα πολύ φαντάσου εξωσχολικά βιβλία. Δεν μπορούσα καθόλου να διαβάσω με πρόγραμμα γιατί το λέει ο καθηγητής κτλ. Φαντάσου υπήρξε καλοκαίρι που διάβασα την πολιτεία του Πλάτωνα, το σχολικό βιβλίο! Δεν το διάβαζα μες στη χρονιά που ήταν το μάθημά μου και το διάβασα μόνος μου όταν τελείωσε η χρονιά.
Τώρα από έντονες αναμνήσεις άλλο τίποτα! Πολλά είναι… Γερή ακμή, παραστάσεις, ροκ, έρωτας… Θα σου πω μόνο πως ήμουν ερωτευμένος με ένα κορίτσι σε όλο το γυμνάσιο, το οποίο δεν με ήθελε, και στην τρίτη γυμνασίου σκέφτηκα πως εμμένω γιατί πια έχει αρχίσει να μου αρέσει το «βάσανο» (ναι, κι όμως, αυτό σκέφτηκα) και αυτό δεν είναι καλό και πρέπει να το αλλάξω και για να το τελειώσω και να την ξεπεράσω έφυγα από το σχολείο και Λύκειο συνέχισα αλλού. Για να μην την ξαναδώ. Χαχα.
- Με τις γυναίκες πως τα πήγαινες; Είχες κατακτήσεις ή έτρωγες «χυλόπιτες»; (γέλια). Έχει τύχει κοπέλα να σε απορρίψει και μόλις έγινες γνωστός να σε διεκδικήσει;
Τα σχολικά μου χρόνια ήταν τελείως ανενεργά. Χαχα. Σε όλο το δημοτικό ήμουν τελείως εραστής, είχα παντρευτεί όλα τα κορίτσια της τάξης (από μόνος μου), αλλά έπειτα στο γυμνάσιο, όπως σου είπα, ερωτεύτηκα πρώτη φορά μια κοπέλα που ήμουν ταγμένος εκεί για χρόνια (παρόλο που ήταν ανεκπλήρωτο) και κουτσά στραβά άλλαξα στο λύκειο, αλλά κι αυτό με αργά βήματα γιατί είχα και πρόβλημα ακμής και ένιωθα άσχημα για την εμφάνισή μου.
Τώρα αυτό που ρωτάς δεν θυμάμαι να έχει τύχει και, αλίμονο, δεν είμαι και κανένας γνωστός. Ήταν μόνο συγκινητικό που το κορίτσι αυτό που είχα ερωτευτεί στο γυμνάσιο, μου έστειλε μήνυμα πριν λίγα χρόνια το πόσο χαίρεται για εμένα που ακολουθώ αυτό που ήθελα από παιδί και πάντα πίστευε σε εμένα κτλ. Εντελώς φιλικό μήνυμα φυσικά και έτσι κι αλλιώς πια είμαστε νομίζω τελείως διαφορετικοί άνθρωποι, απλώς ήταν συγκινητικό και μόνο σαν γεγονός. Σαν διαδρομή μέσα στα χρόνια δηλαδή.
- Πως θυμάσαι τον παιδικό σου έρωτα και τι σημαίνει ο έρωτας για εσένα;
Πάρα πολύ έντονο και ακραία ρομαντικό. Και ακόμα έτσι βιώνω τον έρωτα, πολύ πιο ψύχραιμα βεβαίως πια και «γειωμένα», αλλά πάντως με την ίδια αισθητική, ψυχικά μιλώντας. Εγώ είμαι πολύ ερωτικός άνθρωπος. Εννοώ πως θεωρώ το συναίσθημα του έρωτα την πιο υψηλή μορφή ζωής. Και εκεί επίσης χρειάζεται παιδεία. Για να αποκτηθεί μια ποίηση στον έρωτα και να βιωθεί ποιητικά (και υψηλά δηλαδή) είναι κι αυτό ζήτημα καλλιέργειας. Αλλά από εκεί και πέρα ο έρωτας είναι η πιο μεγάλη κινητήρια δύναμη για τα πάντα. Θέλει απλώς και ρεαλισμό για να σταθεί και να είναι υγιής. Εγώ κάποιες φορές ερωτεύομαι γιατί απλώς θέλω να ερωτευτώ. Ευτυχώς δεν το κάνω τόσο πια. Είναι «παιδικά» πράγματα αυτά. Πρέπει να συμβαδίζεις με το πρόσωπο με το οποίο εμπλέκεσαι για να υπάρχει κάτι ουσιαστικό.
- Περνάμε μια κρίση αξιών. Αυτό σίγουρα είναι μια αλήθεια. Τι είναι αυτό που σε λυπεί στον κόσμο αλλά και στην χώρα μας;
Πολλά. Χαχα. Αν πρέπει να διαλέξω νομίζω θα πω το ότι όλα πια περνούν από το πρίσμα της κατανάλωσης. Δεν είμαστε άνθρωποι πλέον, αλλά μηχανές κατανάλωσης. Και δεν μιλάω απλώς σε επίπεδο προϊόντων. Είναι υπαρξιακό το θέμα πια. Τις σχέσεις μας τις ίδιες τις βιώνουμε μέσα από αυτό το πρίσμα. «Τι έχω να πάρω;». Από παντού και από τα πάντα. Καταναλώνουμε κάτι ή κάποιον, τελειώνει ή το βαριόμαστε πια, το πετάμε και ψάχνουμε άλλο προϊόν. Όλα μέσα μας λειτουργούν έτσι. Εμποτιστήκαμε πια ψυχή τε και σώματι με αυτή την οπτική στα πράγματα. Και δεν ξέρω να προτείνω λύση (το θέατρο προσωπικά στη ζωή μου είναι η λύση – σωτηρία). Πια δεν προσπαθώ να κάνω τον ήρωα που θα αλλάξει τον κόσμο. Προσπαθώ πλέον ο κόσμος να μη με αλλάξει (ή να το κάνει μόνο εκεί που πρέπει και είναι καλό) και αυτό από μόνο του είναι μεγάλη υπόθεση και τεράστιος αγώνας που δεν τελειώνει και ποτέ.
- Που θεωρείς αρχίζουν και σταματούν τα όρια τόσο της Τέχνη όσο και των ανθρώπων;
Πουθενά. Δεν υπάρχει αρχή και τέλος των ορίων. Αυτά είναι σχετικά πράγματα. Αυτά η ιστορία τα ορίζει και άρα οι εκάστοτε κοινωνίες. Οι συνθήκες, που λέμε στο θέατρο. Όλα επιτρέπονται. Ο κόσμος και η ιστορία θα δείξουν τι δέχονται και τι όχι. Και ο Καβάφης εκτός των αποδεκτών ορίων ήταν όταν έγραφε. Πλέον είναι εθνικός ποιητής. Η ιστορία σκιαγραφεί τα όρια. Και σε εμάς, μέσα από τον παρόντα χρόνο μας, είναι άγνωστα και απρόβλεπτα.
- Ακράδαντα πίστευα πως η Τέχνη είναι μια εξομολόγηση του ανθρώπου στο Θεό μέσα από ρόλους. Καθρέπτης του ασυνείδητου μας και των αξιών μας. Τι σου έχει διδάξει η τέχνη και τι σημαίνει για εσένα;
Θα δεχτώ απολύτως τη σημασία που γράφεις και εσύ. Δεν θα χρησιμοποιήσω τη στενά θρησκευτική έννοια της λέξης «Θεός» (δεν είμαι και άνθρωπος της θρησκείας) αλλά φιλοσοφικά μιλώντας, θέτοντας την έννοια «Θεός» ως το «Ιδανικό», έστω πλασματικά, της ζωής και του ανθρώπου, ναι. Στα αλήθεια η τέχνη είναι μια διαρκής διαδρομή προς τα εκεί. Χωρίς λιμάνι φυσικά. Σίγουρα πάντως αυτό που κάνει η τέχνη είναι να νοηματοδοτεί τη ζωή. Τίποτε δεν σημαίνει τίποτα, αν δεν το νοηματοδοτήσουμε. Η τέχνη αυτόν τον ρόλο παίζει. Για αυτό είναι και τρομακτικά σοβαρός ρόλος και της ίδιας και όσων τολμούμε να την υπηρετούμε.
- Ποιος είναι ο αγαπημένος σου συγγραφέας και ποιον ρόλο θα ήθελες να υποδυθείς;
Στα αλήθεια δεν έχω ούτε αγαπημένο συγγραφέα ούτε ρόλο. Λατρεύω το θέατρο με όλες του τις πτυχές και εκφάνσεις. Το εννοώ. Μου αρέσει να μπαίνω στον κόσμο που προτείνει ο εκάστοτε συγγραφέας και συγκινούμαι εξίσου με πολλούς. Νιώθω τον εαυτό μου ας το πούμε «θεατράνθρωπο» και όχι απλώς ηθοποιό. Η ζωή του Λευτέρη Βογιατζή για παράδειγμα είναι το όνειρό μου. Μιλάω απλώς για το ότι ήταν ένας άνθρωπος που έφτιαξε ένα μικρό θέατρο και εκεί μέσα ήταν το σπίτι του, αγγίζοντας το θέατρο είτε σκηνοθετικά, είτε υποκριτικά, από όλες τις πλευρές. Σε έναν τέτοιο άνθρωπο δεν υπάρχει το ερώτημα «ποιον ρόλο θα ήθελες να υποδυθείς» γιατί δεν είναι εκεί το θέμα. Ο Βογιατζής ήταν «κοσμοποιός». Αυτό είναι και εμένα το όνειρό μου και έτσι υπάρχω, ψυχικά, στο θέατρο.
- Εκτός από το θέατρο με τι άλλο σου αρέσει να ασχολείσαι;
Σίγουρα η ποίηση που γράφω έτσι κι αλλιώς. Είναι μια άλλη μου φύση, με την έννοια του ότι μόνο του πάει το μολύβι στο χαρτί. Είναι ανάγκη δηλαδή, όχι χόμπυ. Όπως και το θέατρο. Και με μουσική ασχολούμαι επίσης, αλλά σε πολύ ερασιτεχνικό επίπεδο. Νομίζω όμως θέατρο και ποίηση είναι ας πούμε «τα συνθετικά στοιχεία μου».
- «Όποιος κοιτάζει προς τα έξω, ονειρεύεται. Όποιος κοιτάζει προς τα μέσα, αφυπνείται» έλεγε ο Κάρλ Γιούνγκ. Πως θα μου σχολίαζες τη συγκεκριμένη φράση και τι σχέδια έχεις για το μέλλον;
Εξαιρετική φράση! Δεν την ήξερα… Νομίζω πολύ σωστή. Και τα δύο πιστεύω χρειάζονται. Είναι η ιδανική ισορροπία. Και είναι και καλή φράση σε σχέση και με την καραντίνα που λέγαμε. Η επωφελής συνειδητοποίηση της αξίας και του «προς τα μέσα».
Όσον αφορά τα σχέδιά μου, νομίζω πως η ζωή μας απέδειξε περίτρανα πως το σχέδιο είναι μια τραγελαφική λέξη. Χαχα. Δεν θέλω να έχω σχέδια. Έχω δουλειές που έχουν παύσει λόγω φυσικά της πανδημίας και περιμένουμε να δούμε μόλις ανοίξουμε, μου έχει μπει έντονα η επιθυμία να ανεβάσω εγώ ένα συγκεκριμένο έργο με κάποια παιδιά, το όνειρό μου όπως σου είπα είναι να ανοίξω μια μέρα το θέατρό μου… χαχα. Όλα αυτά είναι και αστεία πια. Χαχα. Να είμαστε καλά πάνω από όλα, να αγαπάμε μέσα σε όποια συνθήκες και όλα τα άλλα εδώ είμαστε να τα ζήσουμε στην ώρα τους.
- Ερρίκο να σε ευχαριστήσω πολύ που μου έδωσες την ευκαιρία να σε γνωρίσω και να συζητήσουμε. Ελπίζω να απόλαυσες την φιλοξενία σου στο Lay-Out. Κλείνοντας την συνέντευξη μας θα ήθελα να μου πεις ποιο είναι το μήνυμα σου στους ανθρώπους που θα διαβάσουν την συνέντευξη μας.
Εγώ σε ευχαριστώ Παναγιώτη. Είναι ίσως η πιο ανθρώπινη συνέντευξη που έχω κάνει και σε ευχαριστώ πολύ. Τι μήνυμα να δώσω; Μη μου ζητάς τέτοια πράγματα, έχουν ευθύνη αυτά που δεν θέλω. Χαχα. Αγάπη πάνω από όλα. Βαθιά αγάπη. Αυτό. Σε ευχαριστώ πολύ!
