Ο συγγραφέας και Διευθυντής του Δερματολογικού Τμήματος του νοσοκομείου «Ευαγγελισμός» μας μιλάει για το νέο του μυθιστόρημα «Στο σκοτάδι ανθίζω» από τις εκδόσεις Καστανιώτη.
Ο Χρήστος Ναούμ μας φέρνει αντιμέτωπους με τους φόβους μας και τις αντιξοότητες αλλά και τις βεβαιότητες, για να οδηγηθούμε τελικά στη λαμπρή, ουσιαστική ανακάλυψη ότι η ζωή είναι μοναδική, γλυκιά και απρόβλεπτη και ότι είναι τόσο μεγάλη η δύναμη που βρίσκεται μέσα μας ώστε μπορούμε να ανθίζουμε ξανά και ξανά ακόμη και στο σκοτάδι.
Πείτε μας λίγα λόγια για το τελευταίο σας βιβλίο ¨Στο σκοτάδι ανθίζω¨..
Ν.Χ. Εδώ και πολλά χρόνια σχεδίαζα να το γράψω. Διάφορες αρνητικές συγκυρίες με απέτρεπαν έως ότου ήρθε η στιγμή της απόφασης αλλά και της έμπνευσης. Ξεκίνησα να γράφω τον Μάρτιο του 2018. Το παρέδωσα τον Μάρτιο του 2020. Κι επιτέλους κυκλοφόρησε τον Μάρτιο του 2021. Περίεργες συμπτώσεις με τον Μάρτιο!
Υπάρχουν στοιχεία βιωματικά μέσα στην ιστορία ή αποτελεί μυθοπλασία;
Ν.Χ. Η ιστορία του ήρωα μου είναι μείξη βιωματικών και μυθοπλαστικών στοιχείων. Ένοιωθα ότι έπρεπε να γραφτούν ορισμένα πράγματα, που είχα καταχωνιασμένα στο υποσυνείδητο μου. Αφού συνέβησαν κι έσπειραν καταστροφές σε μένα, έπρεπε να εξαχθούν και να πεταχτούν. Να χαθούν. Όμως, πριν τον οριστικό αφανισμό τους ίσως ήταν χρήσιμα σε κάποιους ανθρώπους που αναζητούσαν τον εαυτό τους. Που δεν άντεχαν τις κοινωνικές αδικίες και τα ταμπού. Για αυτούς γράφτηκε το μυθιστόρημα «Στο σκοτάδι ανθίζω». Και χαρίζεται σε όλους εκείνους, που έχουν πονέσει κι έχουν αδικηθεί.
Κεντρικός ήρωας του βιβλίου είναι ένας ψυχολόγος. Μιλήστε μας για αυτόν.
Ν.Χ. Ο Φίλιππος Δελής. Φίλιππος γιατί είναι φιλόζωος και Δελής, γιατί είναι τρελούτσικος (στα Τουρκικά, ντελής σημαίνει τρελός). Η ζωή θέλει μια τρέλα με την ερμηνεία της αντίστασης. Αφού κατάφερε να ξεπεράσει τις δύσκολες και επώδυνες καταστάσεις της ζωής του με απίστευτο ψυχικό σθένος, αναζητά τον ήλιο και τις νέες προκλήσεις. Θα μπορούσα να πω, ότι είμαστε συγγενικές προσωπικότητες. Σε κάποιες αντιδράσεις του τον ζήλεψα. Θα ήθελα να συμπεριφερθώ ανάλογα. Σε άλλες τον συμπόνεσα και στο τέλος τον αγκάλιασα. Πόσο χάρηκα την οριστική του συμφιλίωση με τον εαυτό του… πράγμα που εγώ άργησα να κάνω.
Ο συγγραφέας καλείται να χτίσει ένα ζωντανό και τυπικό χαρακτήρα πάνω στη βάση της οργανικής συμπεριφοράς των ανθρώπων, των χαρακτηριστικών τους. Το καταφέρνει και με ποιο τρόπο;
Ν.Χ. Δεν ξέρω αν τα καταφέρνω. Αυτό θα μας το γνωρίσουν οι αναγνώστες. Εκείνοι θα αποφασίσουν αν ο ήρωας ζωντανεύει τις συγκρούσεις του, τις περιπέτειες και τις προκλήσεις του. Προσπάθησα όσο το δυνατόν να πλησιάσω ρεαλιστικά τις περιγραφές και τον τρόπο ζωής του. Νομίζω ότι κάτι κατάφερα. Κατά βάθος ήθελα οι ιστορίες να είναι ελκυστικές, να πιάσουν τον αναγνώστη από το χέρι και να τον οδηγήσουν στις δραματικές καταστάσεις του έργου.
Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι για ένα συγγραφέα να πετύχει την ταύτιση των ηρώων του με τους αναγνώστες; Να αγγίξει τους αναγνώστες με τους ήρωες του;
Ν.Χ. Προσπαθώ να γράφω όσο γίνεται πιο συγκεκριμένα. Θέλω να παρουσιάζω χαρακτήρες που μας είναι οικείοι. Άνθρωποι της διπλανής πόρτας, τους αναγνωρίζουμε και τους χαιρετούμε. Κερδίζουν την συμπάθεια ή την αδιαφορία μας. Θέλουμε να ρίξουμε ματιές στη προσωπική ζωή τους. Να έρθουμε πιο κοντά και σε βάθος. Αυτό όμως συμβαίνει μόνο μέσω της Τέχνης: είτε της λογοτεχνίας, του θεάτρου, του κινηματογράφου είτε των άλλων μορφών.
Ποια είναι τα μηνύματα που θα θέλατε να περάσετε στους αναγνώστες σας;
Ν.Χ. Να μη σταματάνε ποτέ μπροστά στα εμπόδια. Να τα αντιμετωπίζουν. Να συνεχίζουν με επιμονή τις προσπάθειες τους. Στο τέλος, ανεξάρτητα απωλειών, θα τα καταφέρουν. Θα βγουν νικητές. Μόνον στη βαριά αρρώστια αλλά κυρίως στον θάνατο δεν βρίσκονται λύσεις.
Να μιλήσουμε για το ταξίδι σας στη συγγραφή; Τι σας οδήγησε σε αυτό το μονοπάτι;
Ν.Χ. Είναι χάρισμα. Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου έγραφα. Κράταγα σημειώσεις από την καθημερινότητα μου, από τα υπαρξιακά μου ερωτήματα, από ό,τι συνέβαινε τριγύρω μου. Οι «άλλοι» κουτσομπόλευαν τις ιστορίες των «άλλων». Εγώ τις έγραφα. Στο απόγειο της ιατρικής μου καριέρας αποφάσισα να εκδώσω το πρώτο μου μυθιστόρημα. «Αχ αυτές οι βασίλισσες!» από τις Εκδόσεις Καστανιώτη. Το ρισκάρισα και πέτυχα. Μια φωνή μού έλεγε: «Προχώρα. Μη φοβάσαι.» Και ναι. Έτσι συνέβη.
Πως είναι η επόμενη μέρα της έκδοσης; Πως νιώθετε;
Ν.Χ. Νοιώθω ολοκλήρωση. Σκέφτομαι ένα έργο τέλειωσε. Πρέπει να βρω τις ιδέες για το επόμενο. Ο νους μου δεν σταματά να επεξεργάζεται νέες ιδέες. Να αναζητά το επόμενο θέμα. Νοιώθω ότι ανέβηκα σε μια βουνοκορφή κι αγναντεύω την επόμενη. Την πιο ψηλή. Την πιο απόκρημνη. Και αναρωτιέμαι πως θα φτάσω πάλι εκεί πάνω; Τι κίνδυνοι ελλοχεύουν στην νέα μου συγγραφική περιπέτεια;
Πως ακριβώς καταφέρνετε να συνδυάσετε τη δουλειά σας με τη συγγραφή βιβλίων; Συνήθως έχουμε στο μυαλό μας τη συγγραφή ως κάτι που προαπαιτεί απομόνωση.
Ν.Χ. Ως γιατρός αντιμετώπιζα κόσμο και ντουνιά στο νοσοκομείο. Ήμουν κοντά του προσπαθώντας να επιλύσω τα προβλήματά του. Αγωνιούσα. Μετέφερα τις ανάγκες του παντού. Ακόμα και τις ελεύθερες ώρες μου έλυνα θεραπευτικούς και διαγνωστικούς γρίφους. Αυτό με εξαντλούσε. Επομένως, σταδιακά άρχιζα να ψάχνω την ηρεμία και την απομάκρυνση από τα προβλήματα και τις στεναχώριες των ασθενών μου. Όντας μοναχικός ξεκίνησα να μορφοποιώ στο χαρτί πρόσωπα και καταστάσεις. Έτσι, οδηγήθηκα στα πρώτα κείμενα που με κόπο και μεγάλη προσπάθεια γίνονταν όπως τα επιθυμούσα. Ζωντάνευαν τους πόνους και τις πίκρες του κόσμου. Με ένα μυστηριακό τρόπο, φέρνοντας στην επιφάνεια τις συγκρούσεις και τις αδικίες της ζωής, θεράπευα τις δικές μου. Δανειζόμουν χαρακτηριστικά από τους ανθρώπους και τα χρωμάτιζα με την φαντασία μου. Όμως οι χάρτινοι ήρωες δεν είχαν ομοιότητες με τους κανονικούς ανθρώπους που συναντούσα. Ήταν από μόνοι τους ξεχωριστοί κι αυτόνομοι.
Πιστεύετε ότι η λογοτεχνία έχει κάποιες απαντήσεις στους σύγχρονους προβληματισμούς μας; Και γενικά, ποιος είναι ο ρόλος της στη ζωή μας;
Ν.Χ. Είναι πολύ σημαντική η λογοτεχνία! Τι να λέμε. Σου αποκαλύπτει πτυχές της ζωής που δεν είναι εύκολο να συναντήσεις ή κι αν τις βιώσεις να μην έχεις αντιληφθεί το παραμικρό. Μαθαίνεις πράγματα, που ποτέ δεν θα αντιμετώπιζες στο δικό σου μικρόκοσμο. Ψάχνεις να βρεις λύσεις για τα υπαρξιακά σου, τα οποία αφορούν όλους μας. Ο Στρίντμπεργκ, γνωστός Σουηδός συγγραφέας πεθαίνοντας ψιθύρισε: «Δεν υπάρχει τίποτα προσωπικό. Nothing personal». Ζούμε μια κοινότοπη ζωή, όλοι ξέρουμε τα πάντα. Κάποιοι τα κρύβουν. Κάποιοι τα αποκαλύπτουν και σαρκάζουν. Άλλοι τα παρερμηνεύουν, ωστόσο υπάρχουν κοινές τομές. Τελικά, τόσο η λογοτεχνία, όσο και το θέατρο αλλά και γενικότερα όλες οι μορφές Τέχνης βοηθούν την εξέλιξη του ανθρώπου. Τον κάνουν να ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα όντα της ζωικής κλίμακας. Αυξάνουν και χαλυβδώνουν το πνεύμα του.
Πολλοί πιστεύουν ότι η δουλειά του συγγραφέα είναι κάτι «το μυστήριο» , που δεν μπορεί να διδαχτεί συνειδητά. Ποια είναι η γνώμη σας;
Ν.Χ. Όλα τα ταλέντα χαρίζονται. Χρειάζεται όμως σκληρή δουλειά και αφοσίωση. Εγώ δουλεύω πολύ τα κείμενα μου. Θέλω να νοιώθω σίγουρος πριν τα παραδώσω. Αν και πάντα βρίσκονται νέες ιδέες που εισχωρούν στα ήδη ολοκληρωμένα κείμενα. Κάποτε όμως τα έργα πρέπει να τελειώνουν. Εκεί παίρνεται η απόφαση, δύσκολα και οριστικά. Με είχε εντυπωσιάσει η παραβολή του Χριστού για τον άρχοντα που έδωσε τάλαντα στους δούλους του. Όταν επέστρεψε γύρεψε τον απολογισμό. Κάποιοι παρέδωσαν τα ίδια, άλλοι λιγότερα, ορισμένοι τα διπλά. Νομίζω ότι κάπως έτσι συμβαίνει με τα ταλέντα που μας χαρίζονται. Σημασία έχει να τα πολλαπλασιάσουμε. Κι αυτό γίνεται μόνο μέσω επίπονης δουλειάς.
Μπορεί ένας συγγραφέας να ξεχωρίσει κάποιο από τα έργα του ως πιο αγαπημένο;
Ν.Χ. Δεν μπορώ να το κάνω. Αγαπώ όλα τα έργα μου το ίδιο. Και τα θεατρικά, που χρειάζονται άλλο είδος τεχνικής και σύλληψης. Μεγαλύτερο κόπο έκανα για το «Γιαρντίμ – Οι φλόγες της Ανατολής», διότι έγραψα ένα βιβλίο για τη καταστροφή της Μικρασίας και της Σμύρνης. Ιδιαίτερο λόγω εποχής, ηθών, γλώσσας και Ιστορίας. Κι όχι μόνο.
Πιστεύετε ότι η καραντίνα οδήγησε σε μια στροφή προς το βιβλίο;
Ν.Χ. Θέλω να το πιστεύω. Μακάρι να ίσχυε για πάντα. Να φωτιζόταν ο νους όλων μας με το διάβασμα.
Με αφορμή την παγκόσμια ημέρα παιδικού βιβλίου στις 2 Απριλίου, θα θέλατε να στείλετε κάποιο μήνυμα στους γονείς;
Ν.Χ. Να αγαπούν τα παιδιά τους. Να χαίρονται και να τους το δείχνουν με κάθε τρόπο. Και να μην επιβάλλουν τις δικές τους απωθημένες επιθυμίες πάνω τους. Τα παιδιά τους δεν είναι παιχνίδια. Δεν τους ανήκουν. Είναι οι νέοι άνθρωποι, που πιθανόν να αλλάξουν τον κόσμο για ένα καλύτερο μέλλον.
Ετοιμάζετε κάτι καινούριο; Ποια είναι τα επόμενά σας σχέδια;
Ν.Χ. Έγραψα ένα παιδικό θεατρικό παραμύθι. Μου το ζήτησε η κ. Αλμπέρτα Τσομπανάκη, πολύ καλή μου φίλη, για το Φεστιβάλ Παραμυθιού, που θα λάβει χώρα το καλοκαίρι. Ελπίζω να το δω επί σκηνής. Κάποιες ιδέες περνούν από το μυαλό. Αν έχω υγεία, θα τις βάλω μπροστά και θα τις υλοποιήσω.
Ποιο μήνυμα θα στέλνατε στους αναγνώστες του lay out;
Ν.Χ. Να αγαπούν τον εαυτό τους και να τον φροντίζουν.
Ευχαριστώ για την φιλοξενία.
