Τέσσερις δεκαετίες ερευνά ιστορικά τους σεισμούς στην περιοχή της Θεσσαλίας ο συνταξιούχος πολιτικός μηχανικός Γιάννης Παπαϊωάννου.
Σ’ αυτή του την έρευνα σημαντική ήταν η συμβολή του σεισμολόγου Βασίλη Παπαζάχου και του εκδότη του «Θεσσαλικού Ημερολογίου», Κώστα Σπανού. Μέσα από τη δική του έρευνα, ενθυμήσεις και σημαντικά στοιχεία που δημοσιεύονται στο «Θεσσαλικό Ημερολόγιο» (τόμοι 71ος, 72ος, 73ος και 74ος ) αποτέλεσαν σημαντική βάση για την έκδοση του βιβλίου «Ο σεισμός της Λάρισας της 1ης Μαρτίου 1941».
«Την 1η Μαρτίου 1941 στις 5.53’ ώρα Ελλάδας ένας ισχυρός σεισμός, με επίκεντρο ανατολικά – βορειοανατολικά της Λάρισας, προκάλεσε ανθρώπινα θύματα και εκτεταμένες υλικές ζημιές στην πόλη και σε γειτονικά χωριά. Ο σεισμός συνοδευόταν από υπόκωφη βοή. «Οι κάτοικοι των χωριών Ελευθερίου, Νέχαλης κ.ά., άτινα ευρίσκοντο πλησίον της βουνοσειράς ταύτης, ήκουον ευκρινώς ολίγον προ των σεισμών, κατά την διάρκειαν των πρώτων μεγάλων σεισμικών δονήσεων και κατόπιν, υποκώφους βρόμους, ομοίως προς ομοβροντίας βαρέων πυροβόλων, προερχομένους εκ των εγκάτων της γης, από το Μόψιον. “Tην ώρα εκείνη ξυπνητός, καθόμουν μέσα σε δωμάτιο ισόγειο, σε συνηθισμένη καρέκλα, κοιτώντας κατά την ανατολή (…) Στην αρχή ακούστηκε μια υπόγεια βοή, σαν εκρήξεις υπονόμου. Ακολούθησε αμέσως ισχυρότατη δόνηση (…). Σε μεταγενέστερες δονήσεις, ξεχωρίσαμε πολλές φορές την υπόγεια βοή”. Από μαρτυρίες κατοίκων, ο σεισμός, και στον Τύρναβο και στην Αγιά, συνοδευόταν από θόρυβο, ο οποίος θεωρήθηκε ότι προερχόταν από εκρήξεις βομβών. Δύο μήνες πριν, στις 2 Ιανουαρίου, είχε εκδηλωθεί στην περιοχή ένας σεισμός μεγέθους 4,1. Άλλοι σεισμοί, πριν από τον κύριο σεισμό δεν αναφέρθηκαν» σημειώνει ο Γιάννης Παπαϊωάννου στο βιβλίο «Ο σεισμός της Λάρισας της 1ης Μαρτίου 1941».
Ο σεισμός στην Θεσσαλία 80 χρόνια πριν και κυρίως, στην πόλη της Λάρισας και τα γειτονικά χωριά (Γερακάρι, Ελευθέριο, Νέσσων, Νέχαλη, Πλατύκαμπος, Γλαύκη, Χάλκη) «στοίχισε» τη ζωή 40 ανθρώπων ενώ 100 τραυματίστηκαν. Ακόμη, στη Λάρισα το 10% των κτιρίων καταστράφηκε εντελώς και το 60% έπαθε σοβαρές βλάβες. Παρατηρήθηκε, σύμφωνα με τον ΟΑΣΠ, επιφανειακή εκδήλωση του σεισμογόνου ρήγματος, καθώς επίσης, και φαινόμενα ρευστοποίησης στο Αλκαζάρ, καθιζήσεις στην αριστερή όχθη του Πηνειού, διαρρήξεις κ.λπ.
Στις 2 Ιανουαρίου αναλυτικότερα, διεξήχθη προσεισμός (Μ=4,1). Μετά τον κύριο σεισμό ακολούθησαν αρκετοί μετασεισμοί που συνεχίστηκαν έως τις αρχές του 1943. Ο μεγαλύτερος μετασεισμός (Μ=5,5) έγινε στις 14 Μαΐου. Οι βλάβες σε όλων των ειδών τα κτίρια της Λάρισας ήταν πολύ μεγάλες ενώ οι μεγαλύτερες καταστροφές σημειώθηκαν στις βορειοανατολικές περιοχές της πόλης και ειδικότερα, στον λόφο της Ακρόπολης (Φρούριο), στην κεντρική περιοχή (αγορά, κεντρική πλατεία, πλατεία Ταχυδρομείου και σε πολλούς κεντρικούς δρόμους), καθώς και στη συνοικία των Αμπελοκήπων (Ταμπάκικα). Μικρότερες ζημιές, εντοπίστηκαν στις οικοδομές στις νοτιοδυτικές περιοχές της πόλης.
Τετάρτη 3 Mαρτίου 2021
80 χρόνια μετά. Μία μέρα που θα την θυμόμαστε οι περισσότεροι λόγω του μεγάλου σεισμού των 6,3 ρίχτερ εξαιτίας της σφοδρότητας του εγκέλαδου που ταρακούνησε όλο το νομό Λάρισας και όλη τη Θεσσαλία, χωρίς να υπάρχουν σημαντικές απώλειες. 16 χιλιόμετρα νότια της Ελασσόνας, με εστιακό βάθος 7,8 χιλιόμετρα ενώ μέσα σε περίπου μιάμιση ώρα μετά τον κύριο σεισμό, το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο κατέγραψε ήδη οκτώ μετασεισμούς άνω των 4 Ρίχτερ.
Σύμφωνα με πληροφορίες του trikalavoice.gr, το λιγότερο 80 σπίτια είχαν σοβαρά προβλήματα και τα περισσότερα κρίθηκαν μη κατοικήσιμα. Το απόγευμα της Τετάρτης έφτασε στο χωριό ο στρατός και έστησε σκηνές στο κέντρο του χωριού για να φιλοξενηθούν οι άνθρωποι. Επιπρόσθετα, μετά τη σεισμική δόνηση που εκδηλώθηκε στην περιοχή της Ελασσόνας, κινητοποιήθηκαν άμεσα οι Πυροσβεστικές Δυνάμεις της Περιφέρειας Θεσσαλίας, με διασπορά στην ευρύτερη περιοχή. Ζημιές προκλήθηκαν στην περιοχή του Μεσοχωρίου Ελασσόνας, σε σχολείο στην περιοχή Δαμάσι Τυρνάβου και συνολικά στην περιοχή.
Δυο άντρες στην Λάρισα έπεσαν στο κενό από μπαλκόνια πολυκατοικίας προκειμένου να σωθούν. Συγκεκριμένα, ένας άντρας πήδηξε στο κενό από το δεύτερο όροφο, ενώ ο άλλος από ημιώροφο. Ασθενοφόρα του ΕΚΑΒ παρέλαβαν και τους δύο, οι οποίοι μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο, σε καλή κατάσταση.
Πάνω από 80 ήταν οι μετασεισμοί που κράτησαν σε μεγάλη αγωνία τους κατοίκους των περιοχών αυτών κατά τη διάρκεια της νύχτας. Αυτοκίνητα, πάρκα, πλατείες, σκηνές, ξενοδοχεία, εξοχικά, συγγενικά σπίτια με λιγότερους ορόφους, χωριά αποτέλεσαν τα καταφύγια των πολιτών.
Σοβαρά προβλήματα εντοπίστηκαν και σε χωριά του Δήμου Φαρκαδόνας όπως το Γριζάνο, η Πηνειάδα και το Διάσελλο.
Πέμπτη 4 Μαρτίου 2021
Στα ξενοδοχεία των Τρικάλων φιλοξενούνται από το βράδυ της Τετάρτης 3 Μαρτίου 2021, περίπου 300 κάτοικοι του Δαμασίου, μετά τον σεισμό στην περιοχή.
Μετά την ισχυρή σεισμική δόνηση που σημειώθηκε στη περιοχή της Ελασσόνας εντοπίστηκαν μικρές ζημιές και στο πολιτισμικό χώρο του Λαογραφικού Ιστορικό Μουσείου Λάρισας. «Η μόνιμη έκθεση, δεν υπέστη ζημιές, σημειώθηκε μετατόπιση ελάχιστων αντικειμένων στις προθήκες, επιτοίχιων εκθεμάτων καθώς και πτώση κούκλας – ομοιώματος έκθεσης. Δεν σημειώθηκαν ζημιές ή θραύσεις στην περιοδική έκθεση του Μουσείου ‘Εκκλησία : Τέχνη και λαϊκή λατρεία 18ος – 20ος αι.’. Τα εκθέματα που προέρχονται από τον Μητροπολιτικό ναό του Αγίου Αχιλλίου καθώς και από τους Ιερούς Ναούς : Αγίου Νικολάου, Ζωοδόχου Πηγής, Αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων στη Λάρισα, Αγίου Ιωάννη Προδρόμου Τυρνάβου, Αγίου Αθανασίου Κραννώνος, Παμμεγίστων Ταξιαρχών Κρανιάς Ολύμπου, είναι όλα σε άψογη κατάσταση, όπως παραδόθηκαν. Καμία ζημιά ή φθορά δεν σημειώθηκε στα αντικείμενα των συλλογών του Μουσείου, προϊόντα παραδοσιακών τεχνικών και φωτογραφικό και αρχειακό υλικό, που είναι αποθηκευμένα σε ειδικούς χώρους στο υπόγειο του Μουσείου. Προς αποφυγή βέβαια, ενδεχόμενων ζημιών λόγω μετασεισμών έγιναν παρεμβάσεις στους εκθεσιακούς και αποθηκευτικούς χώρους, όπως απομάκρυνση και αλλαγή θέσης αντικειμένων που εκτίθενται ψηλά ή επιτοίχια ή έχουν μεγάλο βάρος.
Σεισμός όμως, στη Θεσσαλία ξανά 5,9 ρίχτερ.στις 20:38, 16 χλμ. ΝΝΔ της Ελασσόνας, με εστιακό βάθος 11,3 χλμ, σύμφωνα με το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Μετά τα 5,9 Ρίχτερ σημειώθηκαν ισχυροί μετασεισμοί, με τους κυριότερους σύμφωνα με το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο Αθηνών να μετρώνται σε 5,1 Ρίχτερ (21:23), 4,1 (20:45), 4,3 (21:31), 4,2 (22:03), 3,7 (22:41) και 3,8 (02:34).
Οι δύο μεγάλοι σεισμοί σε διάστημα περίπου 30 ωρών, προκάλεσαν δυσάρεστη έκπληξη σε όλους τους σεισμολόγους. Ο διευθυντής Ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου, Θανάσης Γκανάς, μιλώντας στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΪ, τόνισε ότι πρόκειται για έναν νέο σεισμό, που θα έχει τη δική του σεισμική ακολουθία ενώ αποτελεί σπάνιο φαινόμενο που τελευταία φορά που εμφανίστηκε στην Ελλάδα, ήταν το 2014 στην Κεφαλονιά.
Ο καθηγητής Σεισμολογίας του ΑΠΘ Κώστας Παπαζάχος αναφέρθηκε σε έναν «σχεδόν δίδυμο σεισμό», καθώς ήταν περίπου ίδιου μεγέθους με τον αρχικό και τόνισε ότι το επίκεντρο ήταν στην ίδια περιοχή με τον χθεσινό σεισμό, ενώ, παρότι φαινομενικά μετατοπίστηκε βορειοδυτικά, προέρχεται από το ίδιο ρήγμα. Ο κ. Παπαζάχος τόνισε ότι «δεν έχουμε δει ενεργοποίηση γειτονικών ρηγμάτων, ωστόσο αν συμβεί θα φανεί τις επόμενες ημέρες».
Ο Γεράσιμος Παπαδόπουλος, σεισμολόγος και πρώην διευθυντής Ερευνών στο Γεωδυναμικό Ινστιτούτο, επισημαίνει πως και οι δύο μεγάλοι σεισμοί, σύμφωνα με τις μετρήσεις από το Γερμανικό Γεωφυσικό Κέντρο ήταν μεγέθους 6,3 Ρίχτερ, τονίζοντας πως οι μετασεισμοί θα συνεχιστούν και έκανε λόγο για «σεισμικό ζεύγος» αναφορικά με τους δύο κύριους σεισμούς, λέγοντας ότι πρόκειται για ένα «εξαιρετικά σπάνιο φαινόμενο», αλλά και πως οι πολίτες θα πρέπει να είναι προσεκτικοί καθώς «ο κίνδυνος δεν έχει περάσει».
Ο νέος ισχυρός σεισμός στην Ελασσόνα δεν είναι στο ίδιο ρήγμα με τον χθεσινό, ανέφερε ο καθηγητής Δυναμικής Τεκτονικής, Εφαρμοσμένης Γεωλογίας και Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών και πρόεδρος του ΟΑΣΠ, Ευθύμιος Λέκκας, μιλώντας στο Realfm 97,8. «Είναι στον κλάδο ενός ρήγματος, ο οποίος κλάδος ενεργοποιήθηκε χωρίς να είναι γνωστός και δεν έχει χαρτογραφηθεί στην επιφάνεια. Σε εκείνο τον κλάδο ακριβώς προς την Βερδικούσσα είχαμε την εκδήλωση αυτού του σεισμού που είναι 5,8 με 5,9 Ρίχτερ» ανέφερε ο κ. Λέκκας. Και πρόσθεσε: «Εκείνο το οποίο προκύπτει είναι να ΄το πρέπει να υπερεκτιμήσουμε την κατάσταση, να δούμε ακριβώς το τι συμβαίνει στην περιοχή και να καταγράψουμε τις διεργασίες για να μπορέσουμε να τις ανάλογες επιχειρησιακές δράσεις».
Αναφερόμενος στο αν η χθεσινή σεισμική δόνηση θεωρείται νέος σεισμός ή μετασεισμός της προχθεσινής δόνησης, ο καθηγητής του ΟΑΣΠ ανέφερε πως «είναι στο όριο». «Ο σεισμός δεν είναι στο ίδιο ρήγμα. Είναι στην προέκταση του ρήγματος ή σε ένα ξεχωριστό ρήγμα. Αυτό δεν μπορούμε να το δούμε γιατί είναι πάρα πολύ δύσκολο στην επιφάνεια» τόνισε ο κ. Λέκκας, και ανέφερε πως υπάρχουν ζημίες αλλά όχι τραυματίες
Εκκενώθηκε το ξενοδοχείο “Ληθαίον” των Τρικάλων που φιλοξενεί σεισμόπληκτους από το Δαμάσι για προληπτικούς λόγους μετά τον ισχυρό σεισμό με τη βοήθεια ειδικής ομάδας διάσωσης που έφτασε από τη Θεσσαλονίκη. Η Διεύθυνση Κοινωνικής Μέριμνας του Δήμου Τρικκαίων φροντίζει να προσφέρει πρόσθετη βοήθεια στους φιλοξενούμενους.
Η τελευταία σεισμική δόνηση που σημειώθηκε το βράδυ της Πέμπτης προκάλεσε επίσης, την αποκόλληση βράχου των Μετεώρων, που έπεσε σε απόσταση λίγων μέτρων από σπίτια και από τον ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.
Αρκετοί ήταν οι μετασεισμοί που κράτησαν σε αγωνία άλλη μια μέρα τους κατοίκους των περιοχών αυτών, κατά τη διάρκεια της νύχτας με ζημιές και ρωγμές στα σπίτια της Λάρισας. Οι «τολμηροί» κοιμήθηκαν στα σπίτια τους σε συνθήκες εγρήγορσης με βάρδιες ενώ οι υπόλοιποι παρέμειναν για ένα βράδυ ακόμη, εκτός σπιτιού οπλισμένοι με υπομονή.
Να σημειωθεί ότι μέχρι το βράδυ της Πέμπτης (πριν τα 5,9 Ρίχτερ), είχε γίνει ήδη αυτοψία σε 294 κτίρια και σε 35 σχολικές μονάδες σε Κοινότητες του Δήμου Τυρνάβου και Ελασσόνας ενώ με εντολή του Γενικού Γραμματέα Υποδομών κ. Γιώργου Καραγιάννη, θα ενισχυθεί η προσπάθεια με κλιμάκιο 50 μηχανικών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών για την γρηγορότερη και αποτελεσματικότερη διενέργεια αυτοψιών στις πληγείσες περιοχές των Δήμων Ελασσόνας και Τυρνάβου. Ήδη τρία ξενοδοχεία στα Τρίκαλα και δύο στη Λάρισα έχουν μισθωθεί από την Περιφέρεια Θεσσαλίας για τους κατοίκους που δεν επιθυμούν να διανυκτερεύσουν στις οικίες τους.
Παρασκευή 5 Μαρτίου 2021
Μεγάλα διεθνή δημοσιογραφικά δίκτυα ασχολήθηκαν με το πρωτόγνωρο φαινόμενο όπως: ASOCIATED PRESS, LOS ANGELES TIMES, DEUTSCHE WELLE κ.ά
Ο νέος σεισμός που έγινε χθες βράδυ και ταρακούνησε την περιοχή του νομού Λάρισας δεν άφησε ανεπηρέαστο ξανά το χωριό του Μεσοχωρίου. Η εκκλησία της περιοχής, ο ιερός ναός Αγίου Δημητρίου, που βρίσκεται στην είσοδο του χωριού, είχε χάσει το ένα τμήμα της, καταστράφηκε ακόμα περισσότερο όπως καταγράφει ο φακός του Larissanet.gr. Μετά την σεισμική δόνηση που ήταν ισχυρή έπεσε ολοκληρωτικά το καμπαναριό και το ρολόι της.
Σε άλλα νέα, η Θεσσαλία περιμένει τον ερχομό της επιστημονικής κοινότητας των σεισμολόγων, τη σύσκεψη και τις νέες εκτιμήσεις των ειδικών για το φαινόμενο των δυο ισχυρών σεισμών.
Παράλληλα, ο Δήμος Ελασσόνας, ανακοινώνει επίσημα ότι ξεκινά η υποβολή αιτημάτων για τη χορήγηση οικονομικής ενίσχυσης των δημοτών που έχουν πληγεί από το σεισμό της 3ης Μαρτίου. Σκηνές στο χώρο του σχολείου του Πραιτωρίου Ελασσόνας αναμένεται να στηθούν σε λίγη ώρα από κλιμάκιο του Στρατού ανέφερε μιλώντας στην ΕΡΤ, ο αντιδήμαρχος Ελασσόνας, κ. Γιάννης Δραγατσίκης.
Rapid Test σε Δαμάσι, Μεσοχώρι και Αμούρι σήμερα για να μην ξεχνιόμαστε κιόλας. Σε προγραμματισμένες διακοπές στην παροχή ηλεκτρικού ρεύματος στην πόλη της Λάρισας και σε περιοχές της Περιφερειακής Ενότητας θα προχωρήσει την Κυριακή 7 Μαρτίου 2021 στη Λάρισα ο ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε. Κατά το χρονικό διάστημα των διακοπών αυτών θα εκτελούνται εργασίες συντήρησης στο δίκτυο.
«Η ματιά του Λαρισαίου πολίτη»
Φυλάμε τσίλιες λες και κάνουμε σκοπιά στο στρατό από το σαλόνι μας. Κουβέρτες, πόρτες ανοιχτές, κάτω από τα τραπέζια, στα αμάξια, στις αλάνες, στα πάρκα, παντού. Οι απώλειες ευτυχώς “μικρές” μπροστά στην ανθρώπινη ζωή και ταλαιπωρία των δύο τελευταίων ημερών.
Πανδημίες, νέες καραντίνες, βαθύ κόκκινο και άλλες ερωτικές ιστορίες ενώ εμείς περιμένουμε τα επόμενα χτυπήματα του σεισμού άοπλοι και κυρίως χωρίς νερό για το οποίο βέβαια μερίμνησε ο Δήμος μας αλλά δεν επαρκούσε για όλους. Φυσικά, έπρεπε να στηθείς σε μια ουρά δεν ξέρω πόσων ωρών με την μάσκα σου, την υπομονή σου, την αϋπνία σου και την επιμονή σου. Λογικό και αυτό, η ανταπόκριση άμεση να τα λέμε και αυτά. Παρασκευή σήμερα, ξανά διανομή νερού.
Να περνάνε και από το μυαλό σου οι προχθεσινές σκηνές με τον σεισμό και τα μάτια των μαθητών σου, των βρεφών, των νηπίων, των γονιών, των συναδέλφων σου ενώ ταρακουνιέσαι. Να σκέφτεσαι δεν είναι δα και τα χιόνια που έζησαν οι Αθηναίοι, να σκέφτεσαι δα πώς θα ζήσουν τα παιδιά μας χωρίς αυριανή τηλεκπαίδευση; Λίγο πιο μετά να μαθαίνεις πώς είναι σπάνιο φαινόμενο, να σκέφτεσαι να μην ζήσεις σεισμό σαν της Κεφαλονιάς. Να κλείνεις τα μάτια σου και να λες δεν θα κοιμηθώ για να κοιμηθεί λίγο η οικογένειά μου, πάντοτε έτοιμοι όμως, για να “πηδήξουμε” έξω ξανά.
Πάνω από 100 μετασεισμοί. Υπομονή όταν η μόνη ερώτηση είναι κουνιόμαστε πάλι, γιατί ζαλίζομαι και θέλω να κάνω εμετό; Φοβόμαστε να μπούμε για να κάνουμε ένα μπάνιο, να πιούμε εμφιαλωμένο νερό, να φάμε και παίρνουμε τηλέφωνα τους δικούς μας συνεχώς, προς επιβεβαίωση πώς όλα είναι καλά.
Βάλε και τους παππούδες σου που είναι 80 χρονών στο αμάξι με μάσκα να τους προστατέψεις από κρύο, σεισμό και κορωνοϊό την ώρα του συμβάντος ή βάλε τους σε μια καρέκλα στο κέντρο της πόλης με κουβερτούλα. Δεν φτάνει η συμπαράσταση δυστυχώς, ούτε το νέο σχολείο στο Δαμάσι παρόλο που αποτελούν βήματα, όταν αντηχεί το «Έρχεται δύσκολη εβδομάδα με μετασεισμούς στην περιοχή της Ελασσόνας».
Α και αν είμαστε υπερβολικοί είναι ναι γιατί δεν το έχουμε ξαναζήσει και φοβόμαστε. Μήπως να κηρυχθεί ο νομός σε έκτακτη ανάγκη για να προστατευτεί από τα χειρότερα των σεισμών; Ελλάδα δεν είναι μόνο η Αθήνα, τα χιόνια, οι σεξουαλικές υποθέσεις, οι πολιτικές εξελίξεις, η πανδημία, τα lockdown, ο Κουφοντίνας. Όλοι πρέπει να το μάθουν αυτό. Θα δανειστώ για λίγο μια φράση του αείμνηστου φωτογράφου Γιάννη Μπεχράκη «Για να μην μπορεί να πει κανείς, δεν ήξερα».
#larissatoo#thessaliatoo
Πηγές Πληροφοριών: larissanet, larissapress, Ελευθερία, trikalavoice
