Ναουάλ Ελ Σααντάουι: Η «Υπασπίστρια» των δικαιωμάτων του Αραβικού Κόσμου

του Ανδρέα Αγγελόπουλου

659

Η Ναουάλ Ελ Σααντάουι έδωσε αγώνες ενάντια στην κλειτοριδεκτομή. Ανέδειξε το ζήτημα του ακρωτηριασμού των γυναικείων γεννητικών οργάνων (FGM).

Η ίδια βίωσε την φρικτή εμπειρία του ακρωτηριασμού, όταν ήταν 6 ετών. Αυτή η ανάμνηση έμεινε χαραγμένη στην μνήμη της και την ακολούθησε για το υπόλοιπο της ζωής της. Η ωμότητα γέννησε τον φεμινισμό που έκρυβε μέσα της. Στο βιβλίο της «Το κρυμμένο πρόσωπο της Εύας: Οι γυναίκες στον Αραβικό Κόσμο» παρουσιάζει στοιχεία απομνημονευμάτων και κριτικής ανάλυσης του αραβικού πολιτισμού και του Ισλάμ. Η Αιγύπτια ψυχίατρος δημοσίευσε το βιβλίο στα αραβικά το 1977. Η εξομολόγηση της μόνο να συγκλονίσει μπορεί. «Δεν ήξερα τι είχαν κόψει από το σώμα μου και δεν προσπάθησα να μάθω. Απλώς έκλαψα και φώναξα την μητέρα μου για βοήθεια. Αλλά το χειρότερο σοκ από όλα ήταν όταν κοίταξα γύρω μου και την βρήκα να στέκεται δίπλα μου. Ναι, ήταν αυτή, δεν θα μπορούσα να κάνω λάθος»

Η φεμινίστρια προσπάθησε να καταπολεμήσει κάθε είδος μισογυνισμού που εκκολάπτει ασταμάτητα η πατριαρχική κοινωνία. Το 1955-1965 εργάστηκε ως γιατρός στο υπουργείο Υγείας της Αιγύπτου και το 1966 έγινε Γενική Διευθύντρια του τμήματος αγωγής υγείας. Η επαγγελματική της σταδιοδρομία ήταν αφιερωμένη στα πολιτικά και σεξουαλικά δικαιώματα των γυναικών.

Ως ψυχίατρος άρχισε να αντιλαμβάνεται τα προβλήματα που προκαλούν στις γυναίκες, οι καταπιεστικές πρακτικές. «Η πρώτη επίθεση που βιώνει το κορίτσι στην κοινωνία είναι η αίσθηση πως οι άνθρωποι δεν την καλωσορίζουν στον κόσμο» υποστήριζε μεταξύ άλλων.

«Ο ακτιβισμός και τα δεσμά της φυλακής»

Η φεμινίστρια φυλακίστηκε ενώ, δεχόταν απειλές από συντηρητικούς σε όλη της τη ζωή για τις τολμηρές απόψεις της. Ο Πρόεδρος της Αιγύπτου Ανουάρ Σαντάτ φυλάκισε την ακτιβίστρια τον Σεπτέμβριο του 1981. Η Ελ Σααντάουι επέκρινε έντονα την πολιτική που ασκούσε η κυβέρνηση με αποτέλεσμα να το πληρώσει με την ελευθερία της. Η Ναουάλ το 2011 σε συνέντευξη στο

CNN δήλωσε: «Οι γυναίκες δεν μπορούν να απελευθερωθούν σε μια ταξική κοινωνία ή σε μια ανδροκρατούμενη πατριαρχική κοινωνία. Αυτός είναι ο λόγος που πρέπει να απαλλαγούμε και να πολεμήσουμε ενάντια στην ταξική καταπίεση».

 

Σύλλογος Αλληλεγγύης Αραβικών Γυναικών (AWSA)

Η ακτιβίστρια προσπάθησε να ανυψώσει την θέση της γυναίκας. Το 1982 ίδρυσε στην Αίγυπτο, τον Σύλλογο Αλληλεγγύης Αραβικών Γυναικών θέλοντας να προωθήσει την συμμετοχή των γυναικών στην κοινωνική, πολιτική, οικονομική και πολιτιστική ζωή. Ο αγώνας για την απελευθέρωση του αραβικού λαού ένωσε 120 γυναίκες. Μέχρι το 1985, ο Σύλλογος Αλληλεγγύης είχε 3.000 μέλη και έλαβε συμβουλευτικό καθεστώς με το Οικονομικό και Κοινωνικό Συμβούλιο των Ηνωμένων Εθνών ως αραβική μη κυβερνητική οργάνωση. Το 1991 εναντιώθηκε στον Πόλεμο του Κόλπου και η αιγυπτιακή κυβέρνηση έκλεισε τα κεντρικά της γραφεία. Ο Σύλλογος οδήγησε την κυβέρνηση στο δικαστήριο αλλά, ποτέ δεν ελήφθη απόφαση.

Υπάρχουν άνθρωποι που αφήνουν πίσω την δική τους παρακαταθήκη ώστε, οι επόμενες γενιές να συνεχίζουν να αγωνίζονται. Η Ναουάλ Ελ Σααντάουι πέθανε στις 21 Μαρτίου 2021. Τα βιώματα της παιδικής ηλικίας γέννησαν το όραμα της. Ο Αραβικός κόσμος έχει το δικό του σύμβολο αγωνιστικότητας και φεμινισμού. Η Ελ Σααντάουι δεν ήταν απλά ένας παρατηρητής της ζωής αλλά, την ρούφηξε μέχρι το μεδούλι. Υποστήριζε ότι «Η ζωή είναι πολύ δύσκολη. Οι μόνοι άνθρωποι που ζουν πραγματικά είναι αυτοί που είναι πιο σκληροί από την ίδια την ζωή».