Μαρία Παπαφωτίου: “Η αληθινή κουλτούρα στερείται πάσης δηθενιάς.Η κουλτούρα είναι ξαδερφάκι της παιδείας και της απλότητας”

του Παναγιώτη Κ. Σπανού

623

Ήταν Δευτέρα 13 του Δεκέμβρη μια μέρα που αποφάσισα επιτέλους μετά από κάποια χρονάκια, αν θυμάμαι καλά παίζει και 3 να πάω να δω παράσταση. Ακόμα άγουρος παις εις τα ελληνικά στρατά, μόλις τελείωνα την άδεια της ορκωμοσίας μου και ετοιμαζόμουν να ξενιτευτώ εις τας Άρτας για να συνεχίσω το ταξίδι μου. Τι να κάνουμε τα βύσματα δε με βόλεψαν να καθίσω κατευθείαν Λαμία!

Μολαταύτα εκείνη την περίοδο παιζόταν στο Δημοτικό Θέατρο Λαμίας «Ο Κατά Φαντασίαν Ασθενής» του Μολιέρου σε σκηνοθεσία Κώστα Γάκη και έναν συγκερασμό ηθοποιών ανεπανάληπτο. Η παράσταση; H λέξη «καταπληκτικός» και όλα τις τα συνώνυμα δεν φτάνουν να περιγράψουν το μεγαλείο πραγματικής ηθοποιίας και ταλέντου που διακρίνει τον θίασο. Είναι σαν ενώθηκαν όλοι οι χρυσοί αριθμοί «φ» του σύμπαντος και δημιούργησαν την απόλυτη αρμονία.

Αν ηθοποιός σημαίνει φως τότε μπροστά μου είδα το Άγιο μαζί με όλο το φως των άστρων του ουρανού σε όσα σύμπαντα και αν υπάρχουν. Υπερβολές; Δείτε την παράσταση και θα με θυμηθείτε. Για λίγα δύο πράγματα έχω εγγυηθεί με τόση σιγουριά, για την μοσχαρίσια μπριζόλα στην ταβέρνα μας και για την συγκεκριμένη παράσταση.

Από θέμα νοοτροπίας, γιατί έλκομαι από την πραγματική τέχνη, ούτε από μοντερνισμούς ούτε από καλομεταμφισμιένες φαμφάρες αντικουλτούρας ή ψευτοκουλτούρας και δηθενιάς που κατά τύχη ονομάστηκαν τέχνη για να δίνουν αξία σε παρόμοιας λογικής άτομα! Για το λόγο αυτό λοιπόν είμαι δύσκολο κοινό. Ξέρω γιατί πάω θέατρο, για να προσευχηθώ, γιατί το θέατρο είναι μια μορφή εκκλησιασμού με ό,τι συνεπάγεται ο Θεός και τα μυστήρια που έκρυψε ή φανέρωσε σε αυτό το σύμπαν!

Εκεί λοιπόν επειδή σας τα πολυλόγισα είχα την τύχη να γνωρίσω την κυρία της σημερινής μας συνέντευξης.

H φωτογραφία τραβήχτηκε κατά τη διάρκεια της παράστασης “Ο Κατά Φαντασίαν ασθενής” στο Δημοτικό Θέατρο Λαμίας!

Η Μαρία Παπαφωτίου λοιπόν ανήκει στη νέα γενιά ηθοποιών. Kοιτάξτε θα μπορούσε να είναι και στη νέα γενιά Μεταλλουργών μιας και είναι απόφοιτη του συγκεκριμένου τμήματος στο Μετσόβιο. Κάποιος θα την χαρακτήριζε φλογερή, επαναστατική, πνευματώδη. Θα μπορούσα να πω πως έχει το μεγαλείο μιας σταρ σαν την Αλεσάντρα ντελ Λάγκο με την ταπεινότητα ενός κοριτσιού που αντικρίζει πρώτη φορά στα μάτια τον έρωτα της ζωής της. Διαθέτει θαρρώ όλα εκείνα τα στοιχεία που δημιουργούν μια τέχνη. Αντισυμβατική, ώριμη και κυρίως ετοιμοπόλεμη να διεκδικήσει τα όνειρα αυτού του κόσμου και να τα ενώσει με τα δικά της.

Η αύρα της και επί σκηνής εκπέμπει μια μεγαλοπρέπεια (Λέων αφού, έτσι είμαστε οι σταρς), μια ευγένεια και ταυτόχρονα μια αναρχία και μια συγκρουσιακή εσωτερικότητα που ψάχνει τις δικές της απαντήσεις. Το δε υποκριτικό της ταλέντο; Αθεράπευτα κοσμημένο και σμιλεμένο με χρώματα, απλότητα και πηγαία δόση θάρρους. Γιατί θάρρος; Γιατί θέλει πολλά κιλά μην πω για να ανεβαίνεις σε μια σκηνή και να δηλώνεις ταυτότητα στη σύγχρονη και γενικά στην τέχνη. Η Μαρία έχει ταυτότητα και αυτό είναι κάτι που με έλκει σε κάθε ηθοποιό που ξεχωρίζω. Για να μην παρεξηγηθώ, δεν υποβιβάζω κανένα άλλο μέλος του θιάσου, απλώς όλους τους υπόλοιπους λίγο πολύ τους ήξερα, την Μαρία πρώτη φορά την έβλεπα και μου έκανε τεράστια εντύπωση το πώς «συστήθηκε» σε αυτή την παράσταση.

Σε λίγο καιρό θα πρωταγωνιστήσει στη σειρά εποχής της ΕΡΤ, «Φλόγα και Άνεμος» που θα ενσαρκώσει την σπουδαία ηθοποιό Κυβέλη Ανδριανού. Το έργο πραγματεύεται τον σφοδρό και ταραχώδη έρωτα της Κυβέλης με τον Γεώργιο Παπανδρέου.

Η φωτογραφία λήφθηκε από τον Διονύση Κουμιώτη. “Φλόγα και Άνεμος”

Δε θέλω όμως να σας ζαλίζω. Θα ήθελα λίαν συντόμως να την γνωρίσετε και εσείς μέσα από τις απαντήσεις που μου έδωσε για λογαριασμό του lay-out.gr!

  • Από όσο διακρίνω καταγωγή έχεις από το Μουλάτσι Αρκαδίας που από όσο γνωρίζω είναι προστατευμένο για πολιτισμικούς λόγους. Πως πιστεύεις μπορούμε να διασφαλίσουμε τις παραδόσεις μας, τα ήθη και τα έθιμα μας;

Η αλήθεια είναι πως έχω μεγάλη αγάπη για τον τόπο μου.Είναι το παντοτινό μου καταφύγιο.Έχω επίσης την ίδια αγάπη και για τις παραδόσεις καθώς και για ό,τι συνδέεται με τη μνήμη και τα έθιμά μας.Φροντίζω λοιπόν να επισκέπτομαι τόσο το Μουλάτσι όσο και γενικότερα την επαρχία που το κομμάτι της νοσταλγίας και της διατήρησης του πολιτισμού είναι ακόμα ενεργό.Νομίζω αγαπώντας και προστατεύοντας την κληρονομιά μας μένουμε πιο συντονισμένοι στην πιο απλή και καθαρή ανθρώπινη πλευρά μας.

  • Σαν άνθρωπος είσαι παραδοσιακή; Τηρείς κάποια έθιμα ή αν θέλεις να μου μιλήσεις για έθιμα του τόπου σου στις γιορτές, τους γάμους κλπ κλπ!

Όσο μεγάλωνα τόσο μεγάλωνε μαζί μου και η ανάγκη να μην ξεκοπώ από όσα είχα δει και γευτεί στην παιδική μου ηλικία με τις γιαγιάδες και τους παππούδες μου.Δε θα έλεγα πως τηρώ κατά γράμμα όλες τις παραδόσεις αλλά ναι ευχαριστιέμαι πολύ να φτιάχνω τα πασχαλινά κουλουράκια, τα τσουρέκια, τις δίπλες στη γιορτή μου και άλλες λιχουδιές της κουζίνας.Όπως επίσης λατρεύω να στρώνω τα χαλιά παραδοσιακά του Αγίου Δημητρίου και να παρακολουθώ όλη τη λειτουργία της Μεγάλης Εβδομάδας. Όχι τόσο για θρησκευτικούς λόγους αλλά γιατι το συνδέω πάντα με την περίοδο που ήμουν παιδί και ακουμπάει κατευθείαν στην καρδιά μου.Με τους γάμους δεν είμαι τόσο τυπκή, δε με συγκίνησαν ποτέ.

  • Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. «Το Μινόρε». Μια παράσταση αφιερωμένη στο ρεμπέτικο τραγούδι. Πως διαπλάθουν τον χαρακτήρα ενός ηθοποιού τέτοιες παραστάσεις και ποιες δυσκολίες αντιμετώπισες;

Είναι η πιο σπουδαία ιστορία του λαικού μας τραγουδιού η οποία συνδέεται και με ένα μέρος στο οποίο έχω ιδιαίτερη αδυναμία, τον Πειραιά.Για μενα ήταν μεγάλο δώρο γιατι ήρθε σε μια προσωπική περίοδο μεγάλης στεναχώριας και με λύτρωσε.Κατεβαίναμε κάθε μέρα στο θέατρο με αυτήν τη σπουδαία ομάδα ηθοποιών και μουσικών, σκουπίζαμε στο χαλάκι της εξώπορτας τα προβλήματά μας και τραγουδούσαμε με όλη μας την ψυχή.Δε θα το ξεχάσω ποτέ.Άλλωστε κάθε τι εποχής με γοητεύει πολύ και με τραβάει καλλιτεχνικά σα μαγνήτης. Δυσκολίες πάντα υπάρχουν.Δε θυμάμαι καμία.Θυμάμαι μόνο την αγάπη που μοιραστήκαμε.

  • Το ρεμπέτικο έχει μια κουλτούρα. Μια αρχοντιά. Πως διακρίνεται η κουλτούρα από την υποκολοτούρα και την ψευδοκουλτούρα;

Έχω την αίσθηση πως αυτή η λεπτή γράμμη που τα διαχωρίζει είναι πως η αληθινή κουλτούρα στερείται πάσης δηθενιάς. Η κουλτούρα είναι ξαδερφάκι της παιδείας και της απλότητας.

  • Θα σε ρωτήσω και το εξής. Ορισμένοι κατακρίνουν το ρεμπέτικο, ως περιθωριακό ενώ ταυτόχρονα αναδύουν στην επιφάνεια την τραπ μουσική η οποία μιλάει για ναρκωτικά, όπλα, πορνεία και φυσικά μην ξεχνάμε το πρόσφατο περιστατικό στα MAD VIDEO AWARDS. Θα ήθελα πολύ να γνωρίζω την άποψη σου επί του θέματος

Ποιός θυμάται πλέον τα mad video awards μετά τον θρίαμβο του Λεξ στο γήπεδο του Πανιωνίου.

  • Οι ρόλοι που σου έχουν ανατεθεί. Για τους οποίους θα μιλήσουμε και παρακάτω, είναι γυναικών μοιραίων, με μεγάλη εσωτερική σύγκρουση αλλά με μια βαθιά και διαχρονική αξιοπρέπεια. Τι σε εμπνέει να τις αποδόσεις;

Σε όλες ανεξαιρέτως υπάρχει η λογική της υπέρβασης.Έχουν κάνει το κάτι παραπάνω, το κατακριτέο, αυτό που δε συνηθιζόταν.Έδειξαν με τον τρόπο τους η καθεμία πως να μη φοβάσαι να είσαι ο εαυτός σου και να παλεύεις για τη ζωή που λαχταράς.Ήταν πρωτοπόρες και αυθεντικές.

  • Σα χαρακτήρας βιώνεις συναισθήματα ανάλογα με τις ηρωίδες σου;

Βεβαίως!Είμαι έντονος χαρακτήρας και τα ακραία συναισθήματα με ενεργοποιούν και με φορτίζουν πολύ θετικά.Όσο περισσότερο όμως δουλεύω και όσο περισσότερο διοχετεύω αυτή την τάση μου στη σκηνή, τόσο περισσότερο ηρεμώ προσωπικά.Καταλαγιάζω.

  • Διαβάζω πως θα κληθείς να ενσαρκώσεις την Κυβέλη στην σειρά της ΕΡΤ «Φλόγα και Άνεμος». Σειρά ιστορικού περιεχομένου που μας μεταφέρει σε μια άλλη εποχή. Θα ήθελες να ζεις σε μια τέτοια εποχή και τι σε λυπεί στη σύγχρονη κοινωνία;

Κάθε εποχή έχει τη δικιά της γλύκα.Το παρελθόν βέβαια και η νοσταλγία που το συνοδεύει θα έλεγα πως μου ταιριάζουν πολύ ιδιοσυγκρασιακά.Νίωθω πως η ταχύτητα του σήμερα δε μου ταιριάζει.Με αγχώνει και δεν έχω βρει ακόμα τον τρόπο να τη χειρίζομαι καλά και προς όφελός μου.Επίσης η κουλτούρα της εικονικής πραγματικότητας μέσω των σόσιαλ με απομακρύνει αρκετά από τις βαθιές μου ανάγκες.

H φωτογραφία λήφθηκε από τον Διονύση Κουμιώτη “Κυβέλη”

  • Ο ίμερος  της Κυβέλης με τον Γεώργιο Παπανδρέου ήταν απρόβλεπτος, παθιασμένος. Φαίνεται πως κάθε άνθρωπος όσο δυνατός κι αν είναι ή για να φτάσει στην κορυφή, ο άντρας χρειάζεται τη γυναίκα και η γυναίκα τον άντρα. Γιατί όμως έρχονται συχνά σε κόντρα μεταξύ τους;

Η κόντρα δεν είναι φυλετική σε καμία περίπτωση.Ίσως να το αναλύουμε έτσι επηρεασμένοι από τα πατριαρχικά μοντέλα.Πάντα στις περιπτώσεις συνάντησης ισχυρών προσωπικοτήτων και γιγαντιαίων ”εγώ” η σύγκρουση είναι δεδομένη.Υπάρχει και μια έντονη συχνότητα του φαινομένου σε προβεβλημένους χώρους όπως το θέατρο ή η πολιτική αλλά και πάλι στην τελική ανάλυση είναι ζήτημα χαρακτήρα πολύ περισσότερο από ζήτημα φύλου.

  • Κάποιες φορές αυτή η κόντρα έχει δυσοίωνες συνέπειες. Εξάλλου μην ξεχνάμε το μεγάλο αριθμό γυναικοκτονιών που ακούμε συχνά στα κανάλια. Πως ένιωσες ακούγοντας τα;

Ζούμε σε εποχές που ο επιθετικός καπιταλισμός έχει διαβρώσει πλήρως τον κοινωνικό ιστό. Οι συνθήκες διαβίωσης γίνονται ολοένα και πιο δυσβάκτακτες.Η φτωχοποίηση των μεσαίων και λαικών στρωμάτων δυστυχώς είναι κάτι παραπάνω από δεδομένη. Μετά την καραντίνα είναι τέτοια η αύξηση της βίας και της καταπάτησης στοιχειωδών ελευθεριών που είναι απολύτως αναμενόμενο πως ευνοούνται και οι παθογένειες τέτοιου είδους.Και πάλι θα επιμείνω στην ταξική διάσταση του φαινομένου και όχι στη φυλετική.

  • Λένε πως οι μεγάλοι έρωτες είναι ευχή και κατάρα. Ποια είναι η γνώμη σου επ`αυτού;

Είναι μόνο ευχή. Αν είναι κατάρα δεν είναι αληθινός έρωτας.Καμιά φορά έχουμε την ανάγκη να ζήσουμε κάτι μεγαλοπρεπές και σημαντικό και παρασυρόμαστε στο να νομίζουμε ότι βιώνουμε τα πράγματα χωρίς να είναι αληθινό το συναίσθημα αλλά διογκωμένο.Σε αυτή την περίπτωση μεγαλοποιούμε τις καταστάσεις και συνήθως με αρνητικό πρόσημο.Ο αληθινός έρωτας σε εκτοξεύει δε σε γονατίζει.

  • Η εποχή μας είναι δύσκολη. Εδώ και πάνω από 2 μήνες σχεδόν ο πόλεμος δε λέει να κοπάσει στην περιοχή του Ντονμπάς και γενικά στην Ουκρανία, με πολλούς να χαρακτηρίζουν τον Πούτιν απολυτάρχη και το Ζελένσκι μαριονέττα. Τι πιστεύεις γι`αυτό και γιατί οι άνθρωποι καταφεύγουν σε ακρότητες;

Είναι πολύ σύνθετο το ζήτημα και δε νομίζω πως συμπυκνώνεται στη φράση ”ο πόλεμος είναι κακό πράγμα”.Η αστάθεια στην περιοχή ευνοεί πολύ το κυνήγι συμφερόντων και αλλοπρόσαλλων συμμαχιών.Κινούμαστε με μεγάλη ταχύτητα σε δρόμους απολυταρχικούς ούτως ή άλλως.Στα δικά μου μάτια η ”ειρήνη” στον σύγχρονο δυτικό κόσμο είναι επίπλαστη, η άνοδος συντηρητικών καθεστώτων οφθαλμοφανής και οι συνέπειες όλων των παραπάνω ραγδαίες.

  • Τελικά μπορούν οι ηθοποιοί να αναλάβουν πολιτικές θέσεις ή άλλο η τέχνη της τέχνης και άλλο η τέχνη της πολιτικής;

Είναι κάτι στο οποίο μπορώ να τοποθετηθώ μόνο για τον εαυτό μου χωρίς να γενικεύσω.Για εμένα λοιπόν θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο να τα συνδυάσω.Απαιτείται μεγάλη αφοσίωση και αυτοθυσία και στους 2 αυτούς τομείς και κάτι θα έμενε μοιραία πίσω.Επιπροσθέτως η πολιτική είναι τόσο δύσκολη πίστα και νίωθω πως πρέπει να σε ενδιαφέρουν τα κοινά από πάντα για να μπεις στην αρένα αυτή.

  • Ένας ηθοποιός οφείλει να έχει σεβασμό προς τον εαυτό του και το κοινό του. Τι σημαίνει για εσένα η λέξη σεβασμός και πως πιστεύεις πως κερδίζεται;

Το να είσαι διαρκώς σε επαφή με την αλήθεια είναι το μεγαλύτερο χρέος και για έναν καλλιτέχνη και για έναν άνθρωπο γενικά.Μόνο έτσι παράγεις πραγματικά ένα ατόφιο και καθαρό αποτέλεσμα και μόνο έτσι φτάνεις στην καρδιά των θεατών(και τη δική σου).

  • Που αλλού θα σε δούμε αυτή την περίοδο και ποια τα μελλοντικά σου όνειρα και τελικά τι είναι ευτυχία;

Με μεγάλη χαρά ολοκληρώνουμε τα γυρίσματα του ”Φλόγα και Άνεμος” ενώ παράλληλα βρίσκομαι στη συνέχεια των γυρισμάτων για το ”Κόκκινο Ποτάμι”.Δυο συνεργασίες μαγικές που αγαπάω πολύ.