Μόλις το ρολόι έδειξε 23.00 (ώρα Βρετανίας) το Ηνωμένο Βασίλειο αποχαιρέτισε και επισήμως την Ευρωπαϊκή Ένωση και ένας ιστορικός κύκλος 47 ετών ολοκληρώθηκε με τα ερωτήματα για το μέλλον της χώρας, αλλά και της Ένωσης των «27» να παραμένουν.
Πέρασαν τρεισήμισι χρόνια από το δημοψήφισμα του 2016 και μέσα σε αυτή τη διάρκεια η χώρα άλλαξε δύο φορές πρωθυπουργού, ενώ η πορεία προς τη συμφωνία εξόδου περιελάμβανε πολλές επίπονες διαπραγματεύσεις, αδιέξοδα, αλλά και παλινωδίες.
Πλέον, μετά από τη σημερινή ιστορική ημέρα, υπάρχουν αρκετά αναπάντητα ερωτήματα για το μέλλον της χώρας, αλλά και της Ένωσης των «27».
«Νέο ξεκίνημα» υποσχέθηκε ο Μπόρις Τζόνσον
Υπόσχεση για εθνική «ανάσταση» έκανε ο Μπόρις Τζόνσον κατά το διάγγελμά του προς τον βρετανικό λαό για το Brexit.
Ο πρωθυπουργός της Βρετανίας ανακοίνωσε ότι η έξοδος από την Ευρωπαϊκή Ένωση δεν είναι το τέλος, αλλά μία νέα αρχή και μίλησε για επέμεινε ότι το Brexit είναι στιγμή εθνικής ανάτασης μετά από την οποία η χώρα θα γίνει μία μεγάλη ευρωπαϊκή δύναμη, αλλά και παγκόσμια.
Tonight we are leaving the European Union. pic.twitter.com/CboWQzYRM4
— UK Prime Minister (@10DowningStreet) January 31, 2020
Γιορτή, συνθήματα και σημαίες
Σε πολλές περιοχές της χώρας χιλιάδες Βρετανοί βρέθηκαν στους δρόμους για να πανηγυρίσουν την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Το επίκεντρο των εκδηλώσεων είναι η πρωτεύουσα, καθώς από νωρίς το πρωί, σε κεντρικά σημεία του Λονδίνου, έχουν συρρεύσει υποστηρικτές του Brexit με σημαίες του Ηνωμένου Βασιλείου για να πανηγυρίσουν την ιστορική αυτή η μέρα.
Δε συμμερίζονται την αισιοδοξία οι Ευρωπαίοι
Οι Βρυξέλλες όσο και κορυφαίοι ηγέτες κρατών-μελών στέλνουν το δικό τους «αντίο» προς το Λονδίνο και τον Μπόρις Τζόνσον.
«Δεν είμαι αισιόδοξος ούτε απαισιόδοξος, είμαι αποφασισμένος». Με αυτή τη ρήση του Ζαν Μονέ η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στέλνει το δικό της μήνυμα για αυτή την ιστορική ημέρα. Η πρόεδρος της Κομισιόν υπογραμμίζει ότι η δύναμη δεν βρίσκεται στην έξοχη απομόνωση, αλλά στην απαράμιλλη ένωσή μας.
«Η πείρα μας έχει διδάξει ότι η δύναμη δεν βρίσκεται σε μια έξοχη απομόνωση, αλλά στην απαράμιλλη ένωσή μας», δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε έχοντας στο πλευρό της τους προέδρους άλλων δύο ευρωπαϊκών θεσμών, τον Σαρλ Μισέλ (πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου) και τον Νταβίντ Σασόλι (πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου).
Η πρόεδρος της Κομισιόν σημείωσε ακόμη ότι ΕΕ επιδιώκει να συνάψει «την καλύτερη δυνατή σχέση» με την Βρετανία μετά το Brexit, η οποία ωστόσο «θα διαφέρει πάντα» από αυτήν που θα είχε, αν συνέχιζε να αποτελεί μέλος της και ότι οι Βρυξέλλες θα υπερασπιστούν με τη μέγιστη αποφασιστικότητα τα συμφέροντά τους.
«Η ιστορία δεν τελειώνει εδώ», δήλωσε παράλληλα ο Σασόλι, ο οποίος χαιρέτισε την τεράστια ευκαιρία που ανοίγεται για την ΕΕ.
Από την πλευρά του ο Σαρλ Μισέλ έσπευσε να προειδοποιήσει ότι η Ε.Ε. θα είναι αποφασιστική στις εμπορικές διαπραγματεύσεις με το Λονδίνο.
«Το μήνυμα που δίνουμε γι’ αυτή τη διαπραγμάτευση, η οποία θα διεξαχθεί για να οργανωθεί η μελλοντική σχέση ανάμεσα στην Ευρώπη και τη Βρετανία, είναι πολύ απλό: επιθυμούμε να διατηρήσουμε την πιο στενή δυνατή σχέση σε όλους τους τομείς, όμως όσο περισσότερο η Βρετανία θα θελήσει να αποκλίνει από τις ευρωπαϊκές προδιαγραφές, τόσο λιγότερο θα έχει πρόσβαση στην ευρωπαϊκή εσωτερική αγορά», προειδοποίησε μιλώντας στο RTL.
«Όταν δεν ανήκεις πια στη λέσχη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπάρχουν συνέπειες», υπογράμμισε.
«Η Βρετανία δεν είναι ένας αντίπαλος, είναι ένας εταίρος, είναι μια φίλη χώρα», όμως «είμαστε πολύ νηφάλιοι και πολύ αποφασιστικοί: αν η Βρετανία θελήσει να αναπτύξει μια στρατηγική ντάμπινγκ για να επιχειρήσει να βλάψει τις ευρωπαϊκές οικονομίες, δεν θα το δεχθούμε», επέμεινε.
Πιο αιχμηρός ήταν ο Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος απηύθυνε διάγγελμα προς τον γαλλικό λαό και προειδοποίησε το Ηνωμένο Βασίλειο για τη μελλοντική του σχέση με την Ένωση.
«Δεν μπορείτε να είστε εντός και εκτός. Οι Βρετανοί επέλεξαν να αποχωρήσουν από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Δεν θα έχουν τις ίδιες υποχρεώσεις, επομένως δεν θα έχουν πλέον τα ίδια δικαιώματα», επισήμανε ο Γάλλος πρόεδρος και πρόσθεσε «αυτή η αποχώρηση είναι ένα σοκ. Πρόκειται για ένα ιστορικό προειδοποιητικό σημάδι που πρέπει να αντηχήσει σε κάθε μια από τις χώρες μας, να ακουστεί σε ολόκληρη την Ευρώπη και εμείς πρέπει να συλλογιστούμε. Αυτό το Brexit είναι δυνατό (…), διότι δεν αλλάξαμε αρκετά την Ευρώπη μας».
Την επιθυμία της να συνεχίσει να έχει η Ένωση στενή σχέση με τη Βρετανίαν εξέφρασε η Άνγκελα Μέρκελ.
Η Γερμανίδα καγκελάριος έκανε λόγο για μία βαθιά τομή και σημείωσε ότι «η Γερμανία θέλει να παραμείνει στενός συνεργάτης και φίλος της Μεγάλης Βρετανίας διότι μοιραζόμαστε κοινές αξίες».
«Ακόμη και μετά την έξοδο της Βρετανίας από την ΕΕ, η Ευρώπη πρέπει να συνεχίσει να προχωρά μπροστά. Τα 27 κράτη μέλη της Ένωσης θα καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να συνεχίσουν να αναπτύσσουν με επιτυχία την Ευρώπη. Η Ευρωπαϊκή Ένωση ξεκινά τις (εμπορικές) διαπραγματεύσεις με τη Μεγάλη Βρετανία με καλή διάθεση, αλλά εκπροσωπώντας και τα δικά της συμφέροντα. Πολλά θα εξαρτηθούν όμως επίσης και από τη Μ. Βρετανία», επισήμανε.
Μέσω Twitter τοποθετήθηκε το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών κάνοντας λόγο για την αρχή ενός νέου κεφαλαίου στη σχέση της χώρας μας με το Ηνωμένο Βασίλειο.
Σήμερα είναι μία ημέρα λύπης, αλλά και η αρχή ενός νέου κεφαλαίου στη σχέση μας με το Ηνωμένο Βασίλειο, στη βάση της φιλίας και της συνεργασίας, αναφέρει σε ανάρτησή του υπουργείο Εξωτερικών.
Διαβεβαιώνει πως η Ελλάδα είναι προετοιμασμένη για το Brexit και έτοιμη να συμβάλλει στη θεμελίωση μίας ισχυρής μελλοντικής σχέσης.
Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο, άσκησε κριτική στην Ευρωπαϊκή Ένωση αναφέροντας «ο βρετανικός λαός ήθελε να ξεφύγει από την τυραννία των Βρυξελλών. Ήθελαν να έχουν την δυνατότητα να λαμβάνουν μόνοι τους αποφάσεις. Το θέλουμε και εμείς αυτό για τους Βρετανούς».
Τα επόμενα βήματα
Μπορεί να επισημοποιήθηκε το διαζύγιο της Βρετανίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση, όμως, η ολοκλήρωση της αποχώρησης έχει ακόμη ορισμένα στάδια.
Από την 1η Φεβρουαρίου η χώρα μπαίνει σε μεταβατική φάση κατά την οποία οι σχέσεις της να παραμείνουν αμετάβλητες με τους 27 μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2020. Αντιθέτως, δεν θα μπορεί να συμμετέχει τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και δεν θα έχει λόγο στις αποφάσεις τους. Η προθεσμία αυτή υποτίθεται ότι θα επιτρέψει στις δύο πλευρές να διαμορφώσουν μία νέα σχέση στον τομέα του εμπορίου και της ασφάλειας.
Φεβρουάριος/Μάρτιος: έναρξη εμπορικών διαπραγματεύσεων
Το Λονδίνο δηλώνει έτοιμο να ξεκινήσει εμπορικές διαπραγματεύσεις ήδη από την 1η Φεβρουαρίου, όμως τα μέλη της ΕΕ βρίσκονται σε συζητήσεις για να ορίσουν τους στόχους των διαπραγματεύσεων.
Σε ομιλία που θα απευθύνει στις αρχές του Φεβρουαρίου, ο πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον θα παρουσιάσει τις φιλοδοξίες του, που μεταφράζονται στην επίτευξη συμφωνίας ελευθέρου εμπορίου κατά τα πρότυπα της συμφωνίας που συνδέει την Ενωση με τον Καναδά, χωρίς σύνδεση με τους ευρωπαϊκούς κανόνες.
Η ευρωπαϊκή εντολή για τις διαπραγματεύσεις αναμένεται να εγκριθεί σε υπουργικό επίπεδο μέχρι τις 25 Φεβρουαρίου, σύμφωνα με ευρωπαίους αξιωματούχους, γεγονός που θα επιτρέψει στις διαπραγματεύσεις να ξεκινήσουν περί την 1η Μαρτίου.
Εκτός του εμπορίου, δεν λείπουν τα θέματα επί των οποίων θα πρέπει να συμφωνήσουν το Ηνωμένο Βασίλειο και οι 27: ασφάλεια, δικαστική συνεργασία, εκπαίδευση, ενέργεια…
Παράλληλα, το Λονδίνο σχεδιάζει να αρχίσει διαπραγματεύσεις με άλλες χώρες, με επικεφαλής τις Ηνωμένες Πολιτείες, για την επίτευξη συμφωνιών ελευθέρου εμπορίου.
1η Ιουλίου: λήξη της προθεσμίας για αίτηση παράτασης της μεταβατικής περιόδου
Το Ηνωμένο Βασίλειο μπορεί να παρατείνει την μεταβατική περίοδο πέραν του τέλους του 2020 για ένα ή δύο χρόνια, αλλά οφείλει να ενημερώσει την ΕΕ για το αίτημά του πριν από την 1η Ιουλίου.
Ο Μπόρις Τζόνσον επιμένει: δεν πρόκειται να ζητήσει παράταση. Ομως, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεωρεί ότι η προβλεπόμενη μεταβατική περίοδος δεν είναι επαρκής. Η πρόεδρος Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έχει προειδοποιήσει ότι είναι αδύνατη η διεκπεραίωση όλων των θεμάτων και ότι πρέπει να γίνει επιλογή προτεραιοτήτων.
31 Δεκεμβρίου: τέλος της μεταβατικής περιόδου
Το τέλος των δεσμών που συνδέουν την Ευρωπαϊκή Ενωση με το Ηνωμένο Βασίλειο, όπως ίσχυαν εδώ και 47 χρόνια.
Εάν δεν υπάρξει νέα συμφωνία ή παράταση της μεταβατικής περιόδου, εμπόριο, μεταφορές, μεταξύ άλλων, κινδυνεύουν με μεγάλες διαταραχές.
