Δεσμεύσεις, παγίδες και… ελληνικά ερωτήματα για το σχέδιο της Κομισιόν

522

Δεσμεύσεις και παγίδες κρύβει το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το Ταμείο Ανάκαμψης των 750 δισ. ευρώ.

Για την Ελλάδα, που απειλείται με βαθιά ύφεση το 2020, αντιστοιχεί μια δύναμη πυρός άνω των 33 δισ. ευρώ (από τα οποία τα 22,5 δισ. ευρώ είναι επιχορηγήσεις και τα υπόλοιπα δάνεια). Αν και πρόκειται για ένα αξιοσημείωτο ποσό, εντούτοις υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος μέχρι την εκταμίευση.

Οπως είπε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας (στον Alpha), τα λεφτά δεν πρόκειται να έρθουν νωρίτερα από το 2021, μολονότι η χώρα μας τα έχει φέτος ανάγκη. Και κυρίως τους επόμενους τέσσερις μήνες μέχρι τον Σεπτέμβριο, όταν τα ταμειακά διαθέσιμα θα αρχίσουν να εξαντλούνται και ως εκ τούτου θα πρέπει να υπάρξουν πρόσθετες ενέσεις ρευστότητας στην οικονομία. Επισημαίνεται ότι από 1/6 θα μπει σε εφαρμογή το πρόγραμμα SURE το οποίο για να τρέξει χρειάζεται τουλάχιστον 820 εκατ. ευρώ, ενώ τα λεφτά από την Ευρώπη θα έρθουν μετά τον Ιούλιο.

Ο Χρήστος Σταϊκούρας χαρακτήρισε «φιλόδοξη» την πρόταση της Κομισιόν, υποστηρίζοντας ότι πρόκειται για ένα «γενναίο» σχέδιο το οποίο αφορά κυρίως επιχορηγήσεις και προκύπτει «από κοινό ευρωπαϊκό δανεισμό». Σύμφωνα με τον υπουργό, τα ποσά θα αφορούν αφ’ ενός την αντιμετώπιση των οικονομικών συνεπειών από την υγειονομική κρίση (ενίσχυση συστήματος Υγείας και στήριξη επιχειρήσεων και διαθέσιμου εισοδήματος εργαζομένων) και αφ’ ετέρου ευρωπαϊκές προτεραιότητες, όπως η κλιματική αλλαγή, οι νέες τεχνολογίες κ.ά.

Εσπευσε όμως να διευκρινίσει ότι θα χρειαστεί έγκριση από όλα τα αρμόδια ευρωπαϊκά όργανα. Σύμφωνα με άλλες πηγές τόσο το ποσό όσο και οι όροι που θα το συνοδεύουν θα περάσουν από σαράντα κύματα μέχρι να φτάσουμε στο τελικό στάδιο. Οπότε μπροστά είναι οι Συμπληγάδες όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για τις υπόλοιπες οικονομίες του Νότου, από τη στιγμή που το κουαρτέτο των χωρών του Βορρά δεν έχει πει ακόμη την τελευταία του λέξη.

Ο πρώην υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργό του ΣΥΡΙΖΑ Δημήτρης Λιάκος χαρακτήρισε θετική την πρόταση, υπό την προϋπόθεση ότι θα εγκριθεί στη σύνοδο κορυφής του Ιουνίου. Ωστόσο, σύμφωνα με τον ίδιο, θα πρέπει να ξεκαθαρίσουν κρίσιμα ζητήματα τα οποία έχουν να κάνουν με αιρεσιμότητες, δεσμεύσεις ή χρονικότητες, κυρίως στο σκέλος των δανείων. Ωστόσο, σε γενικές γραμμές, σύμφωνα με τον Δημήτρη Λιάκο, δεν παύει να είναι μια πολύ καλή πρόταση για τις ευρωπαϊκές οικονομίες που κλυδωνίζονται από τον κορονοϊό.

Η πρόταση «κουμπώνει» τέλεια με την ιταλική οικονομία, τονίζουν ευρωπαϊκές πηγές, ωστόσο διαβλέπουν μεγάλο παζάρι και σκληρό μπρα ντε φερ το επόμενο διάστημα για τους όρους, τη μορφή, το ποσό των ενισχύσεων που θα λάβει η κάθε χώρα, τις διαδικασίες εκταμίευσης, καθώς και για τον τρόπο και τον χρόνο αποπληρωμής των ομολόγων που θα εκδώσει η Ε.Ε. για την άντληση των κεφαλαίων.

Αλλωστε το κείμενο που έδωσε στη δημοσιότητα η Κομισιόν περιέχει αρκετά θολά σημεία, γκρίζες ζώνες, αλλά και παγίδες. Ειδικότερα:

■ Αν και τα χρήματα από το πακέτο των 750 δισ. ευρώ θα αρχίσουν να εκταμιεύονται από το 2021, η Κομισιόν προτείνει την ενίσχυση του φετινού προϋπολογισμού με 55 δισ. ευρώ σε συνδυασμό με ανακατανομή πιστώσεων προϋπολογισμού (11,5 δισ. ευρώ) σε όλα τα κράτη, χωρίς να δίνει περισσότερες λεπτομέρειες για το όφελος που θα έχει η κάθε χώρα, συνεπώς και η Ελλάδα.

■ Υπάρχει αναφορά για εκταμίευση των χρημάτων σε δόσεις εφόσον εκπληρώνονται συγκεκριμένα ορόσημα μεταρρυθμίσεων και για το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο, πράγμα που παραπέμπει στην εφαρμογή των κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας. Δηλαδή έλεγχος των εθνικών προϋπολογισμών από την Κομισιόν στη βάση της δημοσιονομικής εξυγίανσης, της εκπλήρωσης συγκεκριμένων δεσμεύσεων και της χρήσης των κονδυλίων.

■ Δεν εξειδικεύονται οι τομείς και οι δαπάνες που θα χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο. Απλά καταγράφονται τρεις πυλώνες ενισχύσεων.

■ Ομίχλη καλύπτει τον τρόπο αποπληρωμής των 750 δισ. ευρώ που θα δανειστεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ποιο θα είναι το είδος και το ύψος των εγγυήσεων για κάθε χώρα-μέλος, αν θα αυξηθεί και πόσο η συνεισφορά της στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό κ.ά.).

■ Δεν αποσαφηνίζεται από την Επιτροπή η διάρκεια αποπληρωμής του πακέτου από τις χώρες, παρά μόνο ότι θα ξεκινήσει το 2028. Ενα από τα σενάρια προβλέπει ότι θα «απλωθεί» σε βάθος 30 ετών.