Η Σύνοδος Κορυφής, που κοντεύει να καταρρίψει ρεκόρ διαρκείας, εισήλθε στην τέταρτη μέρα της, με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ να απευθύνει έκκληση να επιτευχθεί συμβιβασμός έστω την ύστατη στιγμή.
Χωρίς αποτέλεσμα ήταν και οι ολονύχτιες διαπραγματεύσεις των ηγετών των 27 κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το σχέδιο ανάκαμψης των ευρωπαϊκών οικονομιών, που έχουν υποστεί βαριά χτυπήματα εξαιτίας της πανδημίας του κοροναϊού. Ο εκπρόσωπος του Σαρλ Μισέλ ανακοίνωσε λίγο πριν τις 7 το πρωί ότι θα πραγματοποιηθεί νέα συνάντηση της ολομέλειας στις 17:00 (ώρα Ελλάδας).
Η Σύνοδος Κορυφής, που κοντεύει να καταρρίψει ρεκόρ διαρκείας, εισήλθε στην τέταρτη μέρα της, με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ να απευθύνει έκκληση να επιτευχθεί συμβιβασμός έστω την ύστατη στιγμή.
Οι ευρωπαίοι ηγέτες διαβουλεύονταν όλο το βράδυ για να βρουν κοινό τόπο και να καταλήξουν σε συμφωνία, ωστόσο δεν τα κατάφεραν, έπειτα από τρεις ημέρες συνομιλιών. Συγκεντρώθηκαν εκ νέου στις 6:30 το πρωί ώρα Ελλάδας αλλά μέσα σε μισή ώρα ανακοινώθηκε το τέλος των εργασιών της 3ης ημέρας και ανανεώθηκε το ραντεβού για την 4η ημέρα.
«Η ερώτηση είναι η ακόλουθη: είναι οι 27 ηγέτες , οι υπεύθυνοι για τους λαούς της Ευρώπης, ικανοί να χτίσουν ευρωπαϊκή ενότητα και εμπιστοσύνη; Ή μ’ ένα δάκρυ, θα παρουσιάσουμε το πρόσωπο μιας αδύναμης Ευρώπης, η οποία υπονομεύεται από την κακοπιστία;» ανέφερε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Διαφαίνεται συμφωνία;
Σύμφωνα με συγκλίνουσες πηγές, μέχρι την ώρα εκείνη θα διανεμηθεί στις αντιπροσωπείες των 27 χωρών μελών της ΕΕ νέα πρόταση, η οποία θα προβλέπει ότι το ποσό του ταμείου ανάκαμψης θα ανέρχεται σε 750 δισεκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων τα 390 δισεκατομμύρια ευρώ θα αποτελούν επιχορηγήσεις και τα υπόλοιπα 360 δισεκατομμύρια δάνεια.
Το αρχικό σχέδιο, το οποίο είχαν χαρακτηρίσει απαράδεκτο οι λεγόμενες «φειδωλές» χώρες (Ολλανδία, Αυστρία, Σουηδία, Δανία και Φινλανδία), προέβλεπε το ότι ποσό των επιχορηγήσεων που θα μπορούσαν να λάβουν οι χώρες μέλη να ανέρχεται σε 500 δισεκατομμύρια ευρώ.
Η Γαλλία και η Γερμανία άσκησαν πιέσεις ώστε το ποσό να παραμείνει γύρω στα 400 δισεκατομμύρια ευρώ.
«Πλέον υπάρχει πεδίο συμφωνίας», σχολίασε ευρωπαϊκή πηγή.
Αδιέξοδο
Το αδιέξοδο πάντως δεν ήρθη τη νύχτα της Κυριακής προς Δευτέρα στις συνομιλίες των 27.
Το σχέδιο ανάκαμψης προέβλεπε αρχικά ότι θα δοθούν 500 δισεκατομμύρια ευρώ ως ενισχύσεις, τα 325 απευθείας σε κυβερνήσεις για να χρηματοδοτήσουν τα εθνικά τους σχέδια, με την πιθανότητα χορηγήσεων δανείων ύψους άλλων 250 δισεκατομμυρίων.
Αλλά οι λεγόμενοι «φειδωλοί» και η Φινλανδία θέλουν το ποσό της βοήθειας να περιοριστεί στα 350 δισεκατομμύρια.
Το επίπεδο αυτό χαρακτηρίζεται απαράδεκτο από το Παρίσι και το Βερολίνο, που δεν έχουν πρόθεση να κατέβουν κάτω από τα 400 δισεκατομμύρια. Το ποσό αυτό όμως παραμένει υπερβολικά υψηλό για τις κυβερνήσεις που εναντιώνονται στο σχέδιο, σύμφωνα με αρκετές αντιπροσωπείες.
Ο Μισέλ υπενθύμισε στους 27 ηγέτες ότι πάνω από 600.000 άνθρωποι είναι νεκροί εξαιτίας της πανδημίας σε όλο τον κόσμο και ότι επαφίεται σε αυτούς να επιδείξουν ενότητα, να σταθούν πλάι-πλάι μπροστά σε αυτή την κρίση χωρίς προηγούμενο.
«Η ελπίδα μου είναι ότι θα καταλήξουμε σε συμφωνία και ότι ο τίτλος (…) αύριο θα είναι πως η ΕΕ ολοκλήρωσε επιτυχώς αυτήν την Mission impossible», είπε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου κατά τη διάρκεια του τρίτου συνεχόμενου δείπνου των ηγετών στις Βρυξέλλες. «Αυτή είναι η ολόψυχη ελπίδα μου (…) έπειτα από τρεις ημέρες ασταμάτητης δουλειάς».
Διαφωνίες στον καταμερισμό των κεφαλαίων
Οι ηγέτες διαφωνούν όσον αφορά τον καταμερισμό των κεφαλαίων του ταμείου ανάκαμψης, το οποίο έχει σκοπό να βγάλει την Ευρώπη από τη βαθύτερη ύφεση με την οποία έχει έρθει αντιμέτωπη μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά και το ποιοι θα είναι οι όροι για τις χώρες που θα ωφεληθούν.
Διπλωματικές πηγές λένε ότι δεν αποκλείεται η Σύνοδος Κορυφής να τερματιστεί χωρίς συμφωνία και να δοθεί νέο ραντεβού τον επόμενο μήνα, ωστόσο καθώς συνέχιζαν τις διαπραγματεύσεις ως τα ξημερώματα, φαινόταν ακόμη πιθανή η εξεύρεση συμβιβαστικής λύσης.
Στο τραπέζι βρίσκονται το πακέτο 1,8 τρισεκ. ευρώ για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ και το ταμείο ανάκαμψης.
Τα 750 δισεκ. ευρώ που προτείνεται να διαθέτει το ταμείο ανάκαμψης θα συγκεντρωθούν, εξ ονόματος όλων των χωρών μελών, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις αγορές κεφαλαίων. Θα πρόκειται για ένα ιστορικό βήμα προς τη στενότερη ολοκλήρωση. Κατόπιν, το ποσό αναμένεται να διατεθεί κυρίως στις χώρες του ευρωπαϊκού νότου (Ιταλία, Ισπανία…) που υπέστησαν τα βαρύτερα χτυπήματα από την πανδημία.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Κριστίν Λαγκάρντ θα προτιμούσε οι ηγέτες να συμφωνήσουν σε ένα «φιλόδοξο» πακέτο βοήθειας, παρά να κλείσουν μια συμφωνία με βιάση και με οποιοδήποτε κόστος.
«Το ιδανικό θα ήταν η συμφωνία των ηγετών να είναι φιλόδοξη σε όρους μεγέθους και σύνθεσης του πακέτου (…) έστω κι αν χρειαστεί λίγος περισσότερος χρόνος», εξήγησε στο πρακτορείο ειδήσεων Ρόιτερς.
Το σχόλιο αυτό της Λαγκάρντ αφήνει να εννοηθεί ότι αντιμετωπίζει χαλαρά την πιθανότητα αρνητικής αντίδρασης των χρηματαγορών σε περίπτωση αποτυχίας της συνόδου, αφού η ΕΚΤ διαθέτει 1 τρισεκατομμύριο ευρώ για να προσθέσει κρατικά χρέη στο χαρτοφυλάκιό της από τη δευτερογενή αγορά.
Χάσμα μεταξύ Βορρά και Νότου
Μια ομάδα «φειδωλών» χωρών της βόρειας Ευρώπης πιέζουν καθ’ όλη τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής το ποσό που θα διατεθεί υπό μορφή δωρεών ή επιχορηγήσεων να είναι μικρότερο και μεγαλύτερο μέρος του κεφαλαίου του ταμείου να διατεθεί υπό τη μορφή δανείων.
Οι τεταμένες συνομιλίες, που κοντεύουν να φθάσουν σε διάρκεια τη Σύνοδο Κορυφής στη Νίκαια (Γαλλία) πριν από 20 χρόνια, υπογραμμίζουν το χάσμα μεταξύ του Βορρά και του Νότου στην Ευρώπη.
Ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζουζέπε Κόντε κατηγόρησε την Ολλανδία και τους συμμάχους της — Αυστρία, Σουηδία, Δανία και Φινλανδία — για «εκβιασμό».
Η θέση του πρωθυπουργού της Ολλανδίας Μαρκ Ρούτε αντανακλά πολιτικές πραγματικότητες στην πατρίδα του, όπου οι ψηφοφόροι αντιμετωπίζουν με αυξανόμενη δυσαρέσκεια το γεγονός πως η χώρα αυτή, αναλογικά, συγκαταλέγεται στους μεγαλύτερους καθαρούς χρηματοδότες του προϋπολογισμού της ΕΕ.
Ο Ρούτε και το συντηρητικό κόμμα του, το VVD, έχουν να αντιμετωπίσουν την πρόκληση των ευρωσκεπτικιστικών ακροδεξιών κομμάτων στις εκλογές του Μαρτίου.
Η απόπειρα εξεύρεσης συμβιβασμού απέτυχε χθες. Η εισήγηση να διατεθούν 400 δισεκ. ευρώ ως δωρεές, ενισχύσεις και επιχορηγήσεις (από 500 δισεκ. που προέβλεπε η αρχική πρόταση) απορρίφθηκε από το μπλοκ του Βορρά, που θέλει το ποσό να περιοριστεί στα 350 δισεκατομμύρια.
Υπάρχουν επίσης διαφωνίες για την πρόταση να υπάρχει ρήτρα με βάση την οποία θα παγώνει η βοήθεια σε χώρες που κρίνεται ότι καταπατούν τις δημοκρατικές αρχές. Η Ουγγαρία, με τη στήριξη της Πολωνίας, απειλεί να ασκήσει βέτο εάν συμπεριληφθεί τέτοια ρήτρα.
Για αρκετούς αναλυτές, αυτή η σύνοδος αποτελεί κρίσιμη στιγμή τα σχεδόν 70 χρόνια του σχεδίου της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Εάν οι ηγέτες δεν μπορέσουν καταλήξουν σε συμφωνία, πιθανόν θα προκαλέσουν αναταραχή στις κεφαλαιαγορές και θα δώσουν τροφή στη σεναριολογία και στις αμφιβολίες για το μέλλον της ΕΕ.
Χθες ο Έλληνας Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σημείωσε ότι «από την πρώτη στιγμή έχω επισημάνει ότι όλοι πρέπει να κάνουμε συμβιβασμούς, αλλά αυτοί οι συμβιβασμοί δε μπορεί να είναι τέτοιοι που να αποδυναμώνουν τη φιλοδοξία μας για μία γενναία ευρωπαϊκή αντίδραση στην κρίση του κορονοϊού και την οικονομική καταιγίδα που έχει προκαλέσει», επιμένοντας ότι «δεν έχουμε το περιθώριο να εμφανιστούμε διαιρεμένοι ή αδύναμοι».
Πολωνία και Ουγγαρία από την πλευρά τους πιέζουν για το Κράτος Δικαίου.
«Δεν ξέρω για ποιον προσωπικό λόγο ο Ολλανδός πρωθυπουργός μισεί εμένα ή την Ουγγαρία. Αλλά επιτίθεται σκληρά. Και λέει ξεκάθαρα ότι επειδή η Ουγγαρία, κατά την άποψή του, δεν σέβεται το κράτος δικαίου, θα πρέπει να τιμωρηθεί οικονομικά», δήλωσε ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν σε δημοσιογράφους.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει να συνδεθεί η χορήγηση ευρωπαϊκών πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης με το κράτος δικαίου. Ωστόσο, η Ουγγαρία, η Πολωνία και η Σλοβενία εναντιώνονται στον όρο αυτό.
Παράλληλα, ορισμένοι από τους «φειδωλούς» ζητούν από τον Σαρλ Μισέλ να μειώσει τα 750 δισεκατομμύρια ευρώ στα 700 και η αντιστοιχία επιχορηγήσεων και δανείων να είναι 50%-50%. Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σύμφωνα με ευρωπαϊκές πηγές δεν είναι διατεθειμένος να μειώσει το ποσό των επιχορηγήσεων κάτω από τα 400 δισεκατομμύρια ευρώ.
Πηγή: in.gr
